De internetconsultatie over het wetsvoorstel “Zelfstandigenwet”, ingediend door VVD, D66, CDA en SGP, bood onlangs ruimte voor feedback. Brancheorganisatie Schoonmakend Nederland reageerde positief – maar voorwaarde blijft dat sectorale uitzondering alleen in overleg kan én moet aansluiten op de praktijk.
Waarom deze wet nu noodzakelijk is
Sinds 2016– met het einde van de VAR en de mislukking van de DBA – heerste er onzekerheid over de status van zzp’ers. Die onduidelijkheid werd begin 2025 extra benadrukt toen het handhavingsmoratorium werd opgeheven. Schoonmakend Nederland verwelkomt daarom een wettelijk toetsingskader dat zekerheid moet bieden.
Twee toetsen leggen de lat
Het wetsvoorstel introduceert twee normen:
- Zelfstandigentoets: gaat onder meer over eigen risico, administratie, ondernemerschap, arbeidsongeschiktheids- en pensioenvoorziening.
- Werkrelatietoets: kijkt naar vrijheid in organisatie, tijd, uitvoering en afwezigheid van gezagsverhoudingen.
Wie aan beide voldoet, kan aantonen écht zelfstandig te zijn.
Sectorale rechtsvermoeden alleen op maat
Voor risicovolle sectoren zoals schoonmaak is het voorstel om een sectorale presumptie van werknemerschap in te voeren. Schoonmakend Nederland staat er niet fundamenteel tegen, maar waarschuwt voor generieke toepassing zonder brancheconsult, gezien de diversiteit binnen de sector (zoals planners en administratie).
Onafhankelijke toetsingscommissie: vóór en niet pas achteraf
Het wetsvoorstel bevat de instelling van een onafhankelijke toetsingscommissie die op verzoek vooraf een bindend oordeel kan geven over de status van een zzp-opdracht. Schoonmakend Nederland prijst deze mogelijkheid, mits uitspraken ook Van belang blijven bij handhaving door de Belastingdienst.
Niet alleen zekerheid, ook sociale bescherming
Naast duidelijkheid dringt de brancheorganisatie aan op:
- Minder regeldruk, eenvoud in gebruik van de wet,
- Aansluiting op Arbowetgeving: inclusief een verplicht basisniveau voor veiligheid en gezondheid,
- Verplichting tot pensioen- en AOV-regeling voor zelfstandigen.
Breder draagvlak, maar discussie blijft gaande
Naast de schoonmaaksector hebben ook zorgorganisaties (via LHV en VZN) positief gereageerd op het voorstel, al met kritische kanttekeningen over de commissie, sectorafbakening en relatie met de Wet VBAR.
Toch is niet iedereen overtuigd. Advocaten en vakbonden wijzen op het risico van ‘schijnzekerheid’ als in de praktijk alsnog hiërarchische controle wordt vastgesteld na een positieve toets.
Stand van zaken en vooruitblik
De internetconsultatie liep van 26 mei t/m 23 juni 2025. Ruim 500 reacties zijn ingestuurd, waaronder die van VZN en LHV . Binnenkort volgt een advies van de Raad van State, waarna de Tweede Kamer het voorstel zal becommentariëren. Tegelijkertijd ontwikkelt het kabinet een parallelle Wet VBAR, mogelijk nog te behandelen vóór het zomerreces .
Samenvattend: wat kan jij hier als zzp’er of opdrachtgever nu mee?
- Ben je écht zelfstandig?: Gebruik de zelfstandigentoets en werkrelatietoets om je status vooraf vast te stellen.
- Actie in sectoren als schoonmaak of zorg: houd sectorale vereisten en consultaties in de gaten.
- Vragen of nodig advies?: schakel een jurist in of stel casuïstiek aan de Belastingdienst voor (zoals LHV).
1/7/2025 · Bronnen: HRprofessionalszorg.nl, ZelfstandigenNederland.nl en Facto.
Redactie ZZP Nieuws publiceert dagelijks nieuws, duiding en updates voor zelfstandig ondernemers in Nederland. Lees meer over onze redactie.
Het lukt ze niet om al dat zwartwerk in de schoonmaak aan te pakken, laat staan al die schijn zzper’s.