Groningen – De aanscherping van de regelgeving rondom schijnzelfstandigheid heeft directe gevolgen voor de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Vijf praktijkdocenten van de master Journalistiek, waaronder ervaren professionals uit het veld, nemen afscheid van de opleiding. Reden: ze mogen niet langer als zelfstandige aan de slag.
Sinds januari 2025 let de Belastingdienst scherper op de inzet van freelancers, om constructies van schijnzelfstandigheid te bestrijden. Dat leidt op meerdere plekken in het onderwijs tot problemen, met name bij vakken waar de praktijkervaring van de docent essentieel is.
‘Zonder praktijk, geen goede journalist’
De master Journalistiek van de RUG is zo’n opleiding waar de bijdrage van mensen uit het werkveld cruciaal is. “We draaien op de kracht van professionals”, zegt hoogleraar Bart Brouwers. “Die praktijkervaring zorgt ervoor dat studenten goed voorbereid het werkveld betreden.”
De opleiding, met zowel een Nederlandse als internationale variant, scoort hoog in onderwijsvergelijkingen en heeft alumni bij grote namen als NOS, RTL, BBC en Al-Jazeera.
Onzekerheid en miscommunicatie
Toch is de universiteit terughoudend in het bieden van vaste contracten aan zzp’ers. Begin dit jaar bood de RUG de betreffende docenten tijdelijk werk als oproepkracht aan. Maar de communicatie daarover verliep rommelig. Salarisinformatie bleek achteraf niet te kloppen en contracten kwamen pas vlak voor kerst. “Dat was echt te laat en verwarrend,” aldus vertrekkend docent Rienk Kamer.
Onderzoeksjournalist Robert Chesal, die ook de opleiding verlaat, bevestigt dat hij anders was gebleven als het zzp-beleid niet veranderd was. “Bij de NOS kreeg ik eerder duidelijkheid en een concreet voorstel. Bij de RUG bleef het te lang vaag.”
Universiteiten worstelen met nieuwe wetgeving
De RUG is niet uniek in deze situatie. Veel instellingen in het hoger onderwijs maken gebruik van zelfstandige praktijkdocenten, en lopen nu tegen de beperkingen van de wetgeving aan. De keuze is vaak: zelfstandig blijven en vertrekken, of in loondienst gaan onder voorwaarden die minder aantrekkelijk zijn.
Volgens een woordvoerder van de RUG is er inmiddels een nieuw aanbod gedaan aan alle betrokken docenten voor het volgende academisch jaar. Toch is duidelijk dat vijf van hen vertrekken, waaronder vier als gevolg van het veranderde zzp-beleid.
Impact op onderwijs?
Hoewel alle colleges inmiddels opnieuw zijn ingevuld, blijft de vraag hoe de opleiding de kwaliteit en praktijkgerichtheid kan blijven waarborgen. “We willen geen concessies doen aan de praktijkervaring van onze docenten,” zegt Brouwers. “Maar het wordt wel steeds lastiger.”
Redactie ZZP Nieuws publiceert dagelijks nieuws, duiding en updates voor zelfstandig ondernemers in Nederland. Lees meer over onze redactie.