Het wetsvoorstel VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) blijft voor discussie zorgen. Oorspronkelijk bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en kwetsbare zzp’ers te beschermen, lijkt de wet vooral ingevoerd vanwege afspraken met de Europese Unie en de toegang tot herstelgeld .
Wat is de VBAR?
De VBAR is een opvolger van de Wet DBA en introduceert een concrete toetsing aan de hand van drie pilaren:
- W‑toets: werkinhoudelijke en organisatorische aansturing.
- Z‑toets: zelfstandigheid in risico’s en uitvoering.
- OP‑toets: ondernemerschap in brede zin, zoals btw-afdracht, acquisitie en meerdere opdrachtgevers. punten .
Bij een laag uurtarief (in 2025 €36, per 1 januari 2026 vermoedelijk €38 excl. btw) geldt een rechtsvermoeden: de zzp’er wordt dan als werknemer aangemerkt, tenzij er tegenbewijs is.
Waarom nú?
Nederland beloofde in 2022 arbeidsmarkthervormingen als voorwaarde om geld uit het Europese herstel- en veerkrachtfonds te krijgen. De VBAR is onderdeel van de inzet tegen schijnzelfstandigheid, naast maatregelen zoals verlaging van de zelfstandigenaftrek en verplichte AOV.
Kritiek en alternatieven
Critici – waaronder Tweede Kamerleden als Doğukan Ergin (DENK) – wijzen op andere, potentieel effectievere routes, bijvoorbeeld het Belgische model met sectortoetsen en een toetsingscommissie . Een onderzoek van Knab toont dat 71% van de zzp’ers tevreden is over dié alternatieve aanpak .
Wat denkt het Comité ZZP?
Het Comité ZZP, onder meer geleid door Danielle van Wieringen en Peer Goudsmit, waarschuwt dat de VBAR “zeker niet de heilige graal” is. Ze pleiten voor een eenvoudiger systeem waarin ondernemerschap centraal staat. Hun actie #RuimteVoorZZP trekt aandacht voor de positie van bewuste zzp’ers, die zich voelen beknot door overregulering . Lees ook dit het artikel uit ZiPconomy: ‘Danielle van Wieringen (Comité ZZP): “Zelfstandig werken is een recht, geen maas in de wet‘.
Belastingdienst al actief
Hoewel de VBAR formeel per 1 januari 2026 in zou moeten gaan, scherpt de Belastingdienst sinds 1 januari 2025 al de handhaving op de DBA-regels voortvarend aan. Dit betekent dat naheffingen mogelijk al met terugwerkende kracht plaatsvinden .
Wat nu?
Voor zzp’ers en opdrachtgevers is proactief handelen cruciaal:
- Controleer uren- en tariefstructuur (onder grensbedrag?).
- Voer de W-Z-OP-toetsenscan systematisch uit.
- Documenteer alle samenwerkingsafspraken en pas overeenkomsten aan.
- Overweeg advies bij een juridisch of fiscaal expert .
Kort samengevat
- Doel: duidelijke rolverdeling tussen zelfstandige en werknemer, bescherming kwetsbaren.
- Rationale: juridische zekerheid én politieke verplichting richting Brussel.
- Alternatief: flexibel model met sectortoetsen en toetsingscommissie, dat breed draagvlak geniet.
- Actiepunt: check tarieven, pas afspraken aan en documenteer grondig.
Slotvoordeel: De VBAR beoogt helderheid te scheppen, maar wordt geconstateerd als politiek ingegeven. Blijf alert, overweeg alternatieve modellen en zorg dat je zelf niet onverwacht in loondienst belandt door een te laag uurtarief of onduidelijke voorwaarden.
Laat ons weten hoe jij je voorbereidt in een reactie hieronder – de discussie is nog lang niet voorbij.
Redactie ZZP Nieuws publiceert dagelijks nieuws, duiding en updates voor zelfstandig ondernemers in Nederland. Lees meer over onze redactie.