Steeds meer zelfstandig zorgprofessionals zien hun modelovereenkomsten stuklopen op het strikte beleid van de Belastingdienst. De toetsing op schijnzelfstandigheid wordt scherper dan ooit toegepast, met grote gevolgen voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers in de zorgsector.
Fiscus zet in op strengere handhaving
De Belastingdienst lijkt een duidelijke koers te varen: het aantal afwijzingen van modelovereenkomsten voor zorg-zzp’ers neemt opvallend toe. Waar eerder individuele situaties nog kans maakten op een akkoord, lijkt er nu sprake van een bijna systematische afwijzing. Het gevolg? Veel zelfstandigen dreigen hun fiscale zelfstandigheid te verliezen, met financiële onzekerheid tot gevolg.
Volgens recente signalen uit de sector worden zelfs overeenkomsten die eerder als ‘passend’ werden beschouwd, opnieuw getoetst en afgewezen. De inzet van de fiscus: voorkomen dat werkgevers-werknemersrelaties worden vermomd als zelfstandige samenwerking.
Wanneer is een zorg-zzp’er écht zelfstandig?
De kern van de toetsing draait om de gezagsverhouding. Als een zorgprofessional werkt onder dezelfde omstandigheden als een werknemer — met vaste werktijden, instructies van bovenaf en structurele inzet — dan wordt de samenwerking al snel als dienstverband aangemerkt.
Veel zorgorganisaties werken echter met flexibele inzet van zzp’ers vanwege personeelstekorten. Hierdoor ontstaat een spanningsveld: is de zzp’er een onmisbare aanvulling of een verkapte werknemer?
Voorbeeld uit de praktijk: SoloPartners luidt de noodklok
Brancheorganisatie SoloPartners, belangenbehartiger van zelfstandig zorgverleners, trekt aan de bel. In recente casussen ziet de organisatie dat zelfs zzp’ers met jarenlange praktijkervaring en zorgvuldig opgestelde modelovereenkomsten door de Belastingdienst worden afgewezen.
Een voorbeeld dat SoloPartners aanhaalt, is de situatie waarbij een zorgverlener — met aantoonbare zelfstandigheid en meerdere opdrachtgevers — toch werd gekwalificeerd als verkapte werknemer. De modelovereenkomst werd niet goedgekeurd, ondanks het feit dat deze eerder vergelijkbare gevallen wél had doorstaan. Volgens SoloPartners werkt de Belastingdienst daarmee juridisch-onnavolgbaar en onvoorspelbaar, wat zorgt voor onrust onder duizenden zorg-zzp’ers.
SoloPartners verwijt ministeries en de belastingdienst inmiddels van een schandalige aanpak van zelfstandigen in de zorg.
Juridische strijd in de praktijk
Advocaten en belangenorganisaties melden een toename in bezwaarprocedures. Modelovereenkomsten die zijn afgestemd op de praktijk van de zorg blijken in veel gevallen niet te voldoen aan de eisen van de Belastingdienst. In sommige casussen zijn deze bezwaren succesvol, maar vaak blijven zzp’ers in onzekerheid over hun fiscale status.
Een ander punt van zorg is de retroactieve werking van afwijzingen. Als de Belastingdienst achteraf bepaalt dat sprake is van een dienstbetrekking, kan dat leiden tot forse naheffingen voor de opdrachtgever — een risico dat zorginstellingen liever vermijden.
Wat kunnen zzp’ers doen?
Voor zzp’ers in de zorg is het essentieel om hun positie juridisch en administratief goed vast te leggen. Denk aan:
- Een duidelijke en actuele modelovereenkomst op basis van de Wet DBA.
- Zelf regie houden over werkindeling, tarieven en rooster.
- Niet structureel op vaste dagen of tijden bij één opdrachtgever werken.
- Meerdere opdrachtgevers hebben om afhankelijkheid te voorkomen.
Daarnaast is het raadzaam juridisch advies in te winnen bij twijfel, en bij voorkeur samen met de opdrachtgever een realistische beoordeling te maken van de werkrelatie.
SoloPartners adviseert haar leden intussen om bij elke afwijzing bezwaar te maken en de zaak juridisch te laten toetsen. Ook pleit de organisatie voor transparantere toetsingscriteria en heldere richtlijnen vanuit de overheid.
De oproep aan Den Haag
De huidige situatie onderstreept de noodzaak van politieke duidelijkheid. Het kabinet werkt aan nieuwe wetgeving rondom zzp-schap en schijnzelfstandigheid, maar voorlopig blijft het voor veel zorg-zzp’ers onduidelijk waar ze aan toe zijn.
Een transparanter toetsingskader en sneller oordeel bij voorgelegde modelovereenkomsten zouden een eerste stap zijn in het herstellen van vertrouwen. Tot die tijd blijft het voor veel zzp’ers in de zorg een kwestie van juridische veerkracht — en voorzichtigheid.
Lees ook: SoloPartners maakt draai en verwijt ministeries schandalige aanpak van zorg-zzp’ers
Voetnoot: Dit artikel is geschreven en gepubliceerd door de ZZP Nieuws redactie op 17 juli 2025. Voor de meest actuele informatie over schijnzelfstandigheid en rechtsvormen, raadpleeg de websites van de Belastingdienst, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en/of de Kamer van Koophandel.
Redactie ZZP Nieuws publiceert dagelijks nieuws, duiding en updates voor zelfstandig ondernemers in Nederland. Lees meer over onze redactie.