Bouwsector roept op tot soepelere inzet van zzp’ers om grootschalige woningbouwambitie haalbaar te maken
Flexibele bouwcapaciteit onmisbaar bij grote woningbouwopgave
De kabinetsambitie om tien nieuwe steden te bouwen legt een zware druk op de toch al krappe bouwsector. Volgens bouwbedrijven is het plan alleen uitvoerbaar als zelfstandigen breed kunnen worden ingezet. De aanhoudende onzekerheid rond de regels voor schijnzelfstandigheid zorgt er echter voor dat opdrachtgevers steeds voorzichtiger worden, wat de voortgang van de woningbouw direct kan remmen.
Zzp’ers vormen de ruggengraat van de bouwcapaciteit
De sector werkt traditioneel met een mix van vaste medewerkers en zelfstandigen. Vooral bouw-zzp’ers zijn essentieel vanwege hun:
Flexibiliteit tijdens piekperiodes
Specialistische vakkennis voor complexe of niche-werkzaamheden
Snel opschalen bij grote projecten
Kostenbeheersing doordat inzet tijdelijk en projectmatig is
Volgens experts komt de woningbouwambitie serieus in gevaar als deze flexibele schil wegvalt.
Wat zzp’ers kunnen doen om hun positie te versterken
Zelfstandigen kunnen hun professionele positie én juridische zekerheid vergroten door:
Te werken voor meerdere opdrachtgevers
Eigen tarieven en voorwaarden actief te voeren
Eigen gereedschap en materialen te gebruiken waar passend
Heldere opdrachtovereenkomsten op te stellen en te bewaren
Hun ondernemerschap zichtbaar te maken via een professioneel profiel en goede administratie
Met deze aanpak blijven zij niet alleen aantrekkelijk voor opdrachtgevers, maar verkleinen zij ook de kans op discussies over schijnzelfstandigheid.
Bouwbedrijven dragen eveneens verantwoordelijkheid. Door duidelijke overeenkomsten te gebruiken, rollen scherp af te bakenen en zelfstandigheid aantoonbaar te respecteren, kunnen zij zzp’ers juridisch verantwoord blijven inzetten. Dat is noodzakelijk om de bouwcapaciteit op peil te houden en het ambitieuze woningbouwplan op schema te houden.
Conclusie
De bouw van tien nieuwe steden is onmogelijk zonder de inzet van zelfstandige vakmensen. ZZP’ers vormen een cruciale schakel in de capaciteit van de bouwsector. Een soepele, juridisch goed georganiseerde samenwerking tussen bouwbedrijven en zelfstandigen is daarom essentieel om de woningbouwambitie werkelijkheid te laten worden.
Meer achtergrond bij dit onderwerp Voor lezers die zich verder willen verdiepen in de discussie rond de bouw van tien nieuwe steden: Annemarie van Gaal deelt in een recente video op Nieuwsvandedag.nl haar visie op de rol van zelfstandigen binnen grootschalige bouwprojecten. Haar analyse raakt aan dezelfde uitdagingen die ook in de sector breed worden besproken. Link naar video en context: https://www.nieuwsvandedag.nl/nieuws/wonen/artikelen/die-tien-nieuwe-steden-zijn-onmogelijk-zonder-zzpers
De druk op de gehandicaptenzorg neemt verder toe. Zorginstellingen melden al langer dat ze moeite hebben voldoende vaste medewerkers te vinden, maar steeds vaker klinkt ook dat het inzetten van zelfstandigen lastiger wordt door de scherpere toepassing van de Wet DBA. Voor zzp’ers in de zorg ontstaat daarmee een dubbel probleem: hoge vraag naar personeel, maar tegelijk strengere regels die hun inzet kunnen beperken.
Een tekort dat al jaren groeit
De gehandicaptenzorg kampt al jaren met een structureel tekort aan personeel. De oorzaken zijn bekend:
uitstroom door vergrijzing;
toenemende zorgzwaarte;
de aanwas van nieuwe studenten in zorgopleidingen is onvoldoende;
hoge werkdruk, waardoor medewerkers afhaken.
Waar instellingen vroeger vooral pieken moesten opvangen, merken ze nu dat structureel te weinig mensen beschikbaar zijn. Daardoor worden teams kwetsbaar, roosters krap en is het voor zorgaanbieders moeilijker om bij ziekte of vakantie de zorg veilig te organiseren.
Zzp’ers kunnen helpen – maar de speelruimte wordt kleiner
Traditioneel konden zzp’ers in de zorg in zulke situaties veel betekenen. Ze sprongen bij op drukke momenten, namen ad-hoc diensten over of brachten gespecialiseerde ervaring mee.
Maar sinds de overheid de handhaving rondom de Wet DBA opschroeft, worden zorginstellingen voorzichtiger. Veel bestuurders zijn bang dat langdurige, roostergebonden inzet wordt gezien als schijnzelfstandigheid.
Dat leidt tot drie merkbare effecten:
Minder structurele inzet van zelfstandigen Instellingen kiezen vaker voor tijdelijke contracten of uitzendkrachten, ook als zzp’ers beschikbaar zijn.
Meer terughoudendheid bij complexe zorgvragen In de intensievere gehandicaptenzorg, waar continuïteit cruciaal is, durven organisaties minder vaak zzp’ers langdurig op dezelfde cliëntgroepen in te plannen.
Striktere eisen aan zelfstandigheid Factureren per uur is niet genoeg: organisaties willen zelfstandigen die echt aantoonbaar als ondernemer werken, met keuzevrijheid, duidelijke opdrachtformulering en geen hiërarchische relatie.
Zorginstellingen moeten keuzes maken — en dat raakt cliënten én zelfstandigen
Voor instellingen die toch al kampen met een tekort, levert dit een onmogelijke rekensom op. Ze moeten:
voldoende vaste medewerkers vinden (die er niet zijn),
voldoen aan de regels voor zelfstandigheid,
én kwalitatieve zorg garanderen.
In dat spanningsveld vallen steeds vaker keuzes die effect hebben op cliënten, zoals:
tijdelijke opnamestops,
minder flexibiliteit in behandelaanbod,
of het samenvoegen van groepen vanwege gebrek aan personeel.
Voor zzp’ers betekent dit dat zij soms minder gevraagd worden — niet omdat hun werk niet nodig is, maar omdat de juridische risico’s voor de zorginstelling te groot worden geacht.
Wat betekent dit voor zzp’ers in de gehandicaptenzorg?
Hoewel de vraag naar zorgprofessionals enorm is, moeten zelfstandigen rekening houden met een veranderend speelveld. Belangrijke stappen voor zzp’ers:
Zzp’ers met expertise in gedragsproblematiek, complexe zorg of crisisinterventie blijven gewild — mits de opdrachtvorm voldoet aan de wet.
3. Hybride constructies worden aantrekkelijker
Steeds meer professionals combineren:
een kleine aanstelling in loondienst voor continuïteit,
aangevuld met flexibele zzp-opdrachten elders. Dit vermindert DBA-risico’s en geeft bestaanszekerheid.
4. Onderhandelen over opdrachtvorm in plaats van diensten
Instellingen zijn eerder bereid om zelfstandigen in te zetten voor:
projecten,
verbetertrajecten,
individuele begeleiding,
tijdelijke capaciteitsproblemen. Minder voor klassieke “dienstroosters”.
Een structurele oplossing ligt niet bij zzp’ers alleen
Hoewel zelfstandigen een belangrijke rol spelen in de zorg, kunnen zij de oplopende personeelstekorten niet oplossen. De uitdaging is breder:
arbeidsvoorwaarden moeten aantrekkelijker worden;
werkdruk moet omlaag;
opleidingen moeten meer studenten trekken;
beleidsregels moeten realistisch aansluiten op de dagelijkse praktijk.
Zonder die verbeteringen zullen zowel instellingen als zzp’ers vast blijven lopen tussen wat nodig is en wat mag.
Conclusie
De gehandicaptenzorg bevindt zich in een complexe spagaat: de vraag naar personeel stijgt, maar de ruimte om zzp’ers flexibel in te zetten krimpt. Voor zelfstandigen is het daarom essentieel om hun ondernemerschap stevig neer te zetten én alert te blijven op hoe de DBA-regels zich ontwikkelen.
Wie als zzp’er weet in te spelen op specialisatie, projectmatige inzet en duidelijke opdrachtrelaties, blijft ook in deze krappe markt waardevol — maar vanzelfsprekend is het niet meer.
Recent onderzoek van BNR laat zien dat slechts circa 25 procent van de zelfstandigen in Nederland een daadwerkelijk pensioenproduct heeft afgesloten. De belangrijkste reden? Het kiezen is lastig — veel zelfstandigen geven aan dat het aanbod ondoorzichtig is, de fiscale regels onduidelijk, en dat zij uiteindelijk maar geen keuze maken.
Waarom zelfstandigen niet kiezen
De lage deelname kent meerdere oorzaken. Allereerst ontbreekt duidelijkheid en kennis. Veel zzp’ers weten niet welke opties fiscaal interessant zijn of welke producten aansluiten bij hun situatie. Banken en verzekeraars bieden uiteenlopende vormen van lijfrente, banksparen en pensioenbeleggen aan, maar vergelijken is lastig.
Daarnaast speelt inkomensdruk een rol. Zelfstandigen met wisselende inkomsten vinden het moeilijk om maandelijks geld opzij te zetten. Uit cijfers blijkt dat slechts 9,5 procent daadwerkelijk premie stort voor een pensioenvoorziening.
Ook uitstelgedrag is een belangrijke factor. Veel ondernemers geven aan dat pensioen voelt als iets voor later. Bijna de helft zegt achteraf spijt te hebben dat ze niet eerder zijn begonnen met opbouw.
Wat betekent dit voor zzp’ers?
Wie niets regelt, loopt het risico op een fors lager inkomen na de AOW-leeftijd. Volgens financiële adviseurs is ongeveer 70 procent van het laatstverdiende inkomen nodig om na pensionering de levensstandaard te behouden. Zonder aanvullende opbouw is dat voor de meeste zelfstandigen niet haalbaar.
Daarnaast kan het ontbreken van pensioen een onderhandelingsnadeel opleveren: wie geen buffer of toekomstvoorziening heeft, voelt zich vaker genoodzaakt om opdrachten te blijven aannemen tegen lagere tarieven.
Wat kun je nú doen als zzp’er?
Een aantal praktische stappen kan helpen om te beginnen:
Breng je situatie in kaart. Wat verdien je, wat kun je missen, en wat wil je bereiken?
Verdiep je in de mogelijkheden. Lijfrente, banksparen of beleggen — elk kent eigen fiscale voordelen. En hoewel het Broodfonds geen pensioenproduct is, kan het wél bijdragen aan financiële rust: het biedt zzp’ers een vangnet bij ziekte of tijdelijke uitval. (Wat is een broodfonds?)
Begin klein, maar begin. Vroeg starten levert op termijn het meeste rendement op.
Evalueer jaarlijks. Pas je inleg aan als je inkomsten wijzigen.
Zoek onafhankelijk advies. Een financieel planner kan helpen om te bepalen wat bij jouw situatie past.
Veranderende houding onder zelfstandigen
Opvallend is dat de houding van zzp’ers richting verplichte regelingen aan het verschuiven is. Uit een recente peiling van ZiPconomy onder duizenden zelfstandigen blijkt dat een ruime meerderheid bereid is bij te dragen aan pensioen of arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen, mits hun ondernemingsvrijheid behouden blijft. De onderzoekers concluderen dat zelfstandigen niet zozeer tegen solidariteit zijn, maar vooral duidelijkheid willen over regels, belastingen en inhuur.
Ook uit berichtgeving van Het Financieele Dagblad blijkt dat veel zzp’ers openstaan voor een gedeeltelijk verplichte regeling, zolang dit niet leidt tot extra administratieve lasten of verlies van fiscale voordelen. De combinatie van beide onderzoeken laat zien dat er onder zelfstandigen een groeiend draagvlak ontstaat voor een vorm van sociale zekerheid — mits daar echte vrijheid tegenover staat.
Tijd voor actie
Financieel adviseurs en belangenorganisaties waarschuwen al langer dat het aantal zelfstandigen zonder pensioenvoorziening te hoog blijft. Vroeg beginnen loont, want iedere euro die nu wordt ingelegd groeit jaren mee. Toch schuiven veel ondernemers het nog steeds voor zich uit.
De cijfers zijn duidelijk: slechts een kwart heeft een pensioenproduct, terwijl de rest nog geen concrete stappen heeft gezet. Wie als zzp’er onafhankelijk wil blijven, doet er goed aan niet alleen te investeren in werk, maar ook in financiële rust voor later.
Rijkswaterstaat (RWS) bereidt zich voor om per 31 december afscheid te nemen van honderden zzp’ers. Volgens betrokkenen gaat het vooral om moeilijk te vervangen specialisten (projectleiders, ingenieurs, technisch managers en veiligheidskundigen). Door de aangescherpte handhaving op schijnzelfstandigheid vrezen zij vertraging bij onderhoud aan wegen, bruggen, tunnels en sluizen — met mogelijk meer files en stremmingen tot gevolg. RWS benadrukt dat samenwerking met zelfstandigen niet stopt, maar wel strikt volgens wet- en regelgeving moet plaatsvinden.
Wat is er aan de hand?
In de aanloop naar de volledige handhaving van de Wet DBA, die per 1 januari 2025 is ingegaan, scherpen opdrachtgevers hun inhuurbeleid aan.
In en rond de organisatie wordt een puntensysteem gebruikt om te beoordelen of inzet als zelfstandige is toegestaan. ZZP’ers geven aan dat de uitkomst per persoon en project kan verschillen; RWS zegt in voorkomende gevallen naar alternatieve constructies (dienstverband of vervanging) te kijken.
“Op dit moment zijn er zo’n 700 zelfstandigen werkzaam voor Rijkswaterstaat,” aldus een woordvoerder. RWS sluit niet uit dat inwerk- en wervingstijd tot vertraging kan leiden als zzp’ers vertrekken.
Omvang: RWS huurt “ongeveer 700” zelfstandigen in; niet iedereen vertrekt, maar een groot deel ziet de huidige opdracht/constructie stoppen.
Aanleiding: einde handhavingsmoratorium en volledige handhaving op schijnzelfstandigheid per 1-1-2025, met in 2025 geen vergrijpboetes als aantoonbaar aan herstel wordt gewerkt. Naheffen kan weer (niet verder terug dan 1-1-2025), behalve bij kwaadwillendheid.
Gevolgen die betrokkenen noemen
Kennisverlies en vertraging
Zzp’ers die nu vertrekken hebben vaak projectspecifieke kennis (bruggen, sluizen, tunnels). Vervanging en inwerken kosten maanden, waardoor werkzaamheden kunnen uitlopen.
Risico’s voor bereikbaarheid
Gesproken betrokkenen waarschuwen voor achterstallig onderhoud en meer files/stremmingen, mede doordat nacht- en weekendtesten vaak in de flexschil worden belegd.
RWS: samenwerken kan, maar alleen rechtmatig
RWS zegt niet te willen “stoppen met zzp’ers” in algemene zin, maar geeft aan dat inzet alleen kan als de arbeidsrelatie voldoet aan de regels. Als verambtelijking (in dienst) niet lukt of onwenselijk is, volgt meestal werving voor een vacature.
Context: Wet DBA & handhaving (wat verandert er per 1 januari 2025?)
De Belastingdienst handhaaft weer volledig op schijnzelfstandigheid. Er is een overgangsjaar zonder vergrijpboete voor partijen die aantoonbaar herstellen; correcties en naheffingen zijn wél mogelijk.
De Belastingdienst geeft aan dat modelovereenkomsten geen zekerheid vooraf meer bieden; feiten en omstandigheden in de praktijk zijn leidend.
Wat betekent dit voor jou als zzp’er bij (semi)overheden?
Check je opdracht op kerncriteria: autonomie in uitvoering, vervangbaarheid, meerdere opdrachtgevers, eigen materieel/risico.
Leg je zelfstandigheid aantoonbaar vast: leveringsomvang, resultaatverplichting, wie regelt planning/aansturing.
Bereid scenario’s voor: verambtelijking, detachering of tijdig alternatieve opdracht (ook buiten de rijksoverheid of in België/Duitsland). Signaal uit de markt is dat diverse specialisten alvast uitwijken of switchen van opdrachtgever.
Communiceer proactief met inhuurdesk/leiding: vraag of en hoe je opdracht na 31-12 kan doorlopen binnen de regels.
Redactionele noot
Dit artikel is gebaseerd op eigen analyse van openbare berichtgeving. Kernfeiten zijn afkomstig van De Telegraaf (premium) en gecontroleerd aan de hand van AutoWeek en NT/Logistiek. De juridische/beleidsmatige context is geverifieerd bij Rijksoverheid en Belastingdienst. Links staan hieronder bij “Bronnen”.
Bronnen
De Telegraaf – “Honderden zzp’ers moeten weg bij Rijkswaterstaat door nieuwe wet: ‘Reken op meer files’” (11 nov 2025). (paywall/archief). Link: Telegraaf
AutoWeek – “Rijkswaterstaat neemt afscheid van zzp’ers: ‘Achterstallig onderhoud en files op komst’” (10 nov 2025). Link: AutoWeek
NT/Logistiek – “Rijkswaterstaat van plan te stoppen met inhuur honderden zzp’ers” (10 nov 2025). Link: NT
Rijksoverheid – “Vanaf 1 januari 2025 volledige handhaving op schijnzelfstandigheid” (6 sep 2024). Link: Rijksoverheid
Belastingdienst – “Arbeidsrelaties en handhaving door de Belastingdienst” (sinds 1 jan 2025, uitleg regime 2025). Link: Belastingdienst
Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in Nederland is in een jaar tijd met maar liefst 94.000 afgenomen. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het derde kwartaal van 2025. Tegelijkertijd groeit het totaal aantal werkenden verder door, waarmee de daling onder zelfstandigen extra opvalt.
ZZP-dip voor het eerst in jaren zichtbaar
Volgens het CBS werkten er het afgelopen kwartaal 1,67 miljoen zzp’ers in Nederland. Een jaar eerder waren dat er nog ruim 1,76 miljoen – een recordaantal. De terugval onder zelfstandigen is daarmee plots en fors. Het is de sterkste daling in jaren, na een periode waarin het aantal zzp’ers jarenlang min of meer gelijke tred hield met de groei van werknemers in loondienst.
Vooral bepaalde sectoren zien het aantal gewerkte uren door zzp’ers scherp dalen:
Industrie: -23%
ICT: -7%
Onderwijs: -10%
In bouw en zorg (sectoren waar vaak discussie over schijnzelfstandigheid speelt) is de daling minder uitgesproken, maar nog steeds merkbaar.
Strenge handhaving maakt opdrachtgevers voorzichtig
De afname valt samen met een aangescherpte aanpak van schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Het kabinet trad in 2024–2025 strenger op tegen zzp-constructies die mogelijk niet voldeden aan de regels rondom loondienst en zelfstandigheid.
Hoewel dat beleid bedoeld is om uitbuiting en schijnconstructies tegen te gaan, lijkt het ook de positie van legitieme zzp’ers te raken. Steeds vaker kiezen opdrachtgevers voor behoudende alternatieven zoals payroll, detacheringsbureaus of directe contractering, waardoor zzp’ers opdrachten mislopen.
“De markt is onrustig. Veel opdrachtgevers durven simpelweg het risico niet meer aan”, zegt een arbeidsmarktexpert.
Politiek: VVD blijft grootste onder zzp’ers (maar verliest steun)
Uit een recente peiling van platform Zipconomy blijkt dat de VVD nog steeds de meeste stemmen krijgt onder zelfstandigen – bijna 23%. Toch is dat een forse daling ten opzichte van de vorige verkiezingen, toen ruim 33% van de zzp’ers op de VVD stemde.
Opvallend: juist de VVD stond aan het roer van het kabinet dat de strengere controles instelde. Desondanks waarderen veel zelfstandigen de partijstandpunten over ondernemerschap. D66 volgt op korte afstand met 21% van de zzp-stemmen, JA21, GroenLinks-PvdA en CDA krijgen elk rond de 9%.
Is de strijd tegen schijnzelfstandigheid in balans?
De grote vraag die nu speelt: levert de hardere aanpak wel op wat gehoopt werd? Vangt het echt misbruik aan de onderkant van de arbeidsmarkt af, of duwt het ook duizenden kansrijke ondernemers richting afname of onzeker werk?
Er is nog geen landelijk overzicht van wat er met die 94.000 zzp’ers is gebeurd. Zijn ze gestopt, gedwongen in loondienst gegaan, of blijven ze actief via payroll of bureaus die marge pakken over hun tarief? Dergelijke inzichten zijn essentieel voor een evenwichtig zzp-beleid.
Wat betekent dit voor jou als zzp’er?
Het blijft belangrijk om:
Je ondernemerschap goed te onderbouwen (meerdere opdrachtgevers, eigen risico, zelfstandige uitvoering).
Heldere afspraken vast te leggen in contracten die een echte opdrachtovereenkomst weerspiegelen.
Bewust te blijven van veranderingen in wet- en regelgeving, zoals de aanstaande Wet Verduidelijking Arbeidsrelaties.
Waarom de stap naar een bv geen politiemiddel is tegen het schijnzelfstandigheidsrisico
Advocaat-fiscalist Boris Emmerig waarschuwt zzp’ers en opdrachtgevers: het oprichten van een bv is niet automatisch een veilige haven tegen de risico’s van schijnzelfstandigheid. In zijn recente LinkedInpost benadrukt hij dat het misverstand hardnekkig is dat een bv-structuur per definitie ontsnapt aan de arbeidsrechtelijke en fiscale aandacht rond zelfstandigen.
De kern: “Een bv is niet de oplossing”
Emmerig legt uit dat veel zzp’ers en opdrachtgevers denken dat de omzetting in een bv de schijnconstructieproblematiek oplost. Maar:
De fiscale en arbeidsrechtelijke toets kijkt vooral naar de werkelijke praktijk van de samenwerking, niet louter naar de juridische vorm.
Als de opdrachtnemer als bv werkt maar in de praktijk fungeert als werknemer (met instructiebevoegdheid, hoge afhankelijkheid, weinig ondernemerschapsrisico), dan blijft het risico van een dienstbetrekking of naheffing bestaan.
Het klassieke onderscheid tussen ondernemer en werknemer blijft zwaarwegend — dus ook bij een bv.
Waarom is dit zo relevant voor zzp’ers en opdrachtgevers?
Voor zzp’ers betekent dit dat zij niet kunnen hopen op structurele veiligheid door louter een bv op te richten. Voor opdrachtgevers betekent het dat ze niet zomaar kunnen aannemen dat de opdracht “in orde” is als het verleende werk via een bv loopt. Emmerig signaleert dat bij een echte (juridische) ontwarring van ondernemingsrisico, gezag, en ondernemersgedrag, pas sprake kan zijn van zelfstandigheid.
Belangrijkste aandachtspunten volgens Emmerig
Emmerig noemt een aantal praktische aandachtspunten die van belang zijn bij de beoordeling:
Ondernemersgedrag: Heeft de opdrachtnemer echt ondernemersrisico? Maakt hij/zij eigen investeringen? Heeft hij/zij meerdere opdrachtgevers?
Gezagsrelatie: Is er sprake van instructies of toezicht door de opdrachtgever die kenmerkend zijn voor werknemerschap?
Vrijheid van uitleg en uitvoering: Mag de opdrachtnemer zelfstandig bepalen hoe het werk wordt uitgevoerd?
Praktijk versus papier: Een modelovereenkomst of bv-structuur betekent niets als de dagelijkse praktijk uitwijst op een dienstbetrekking.
Bewijslast: De zzp’er/ondernemer én opdrachtgever moeten aantonen dat zij zich daadwerkelijk bevinden buiten een dienstbetrekking.
Implicaties voor de zzp-markt
Voor de grote groep zzp’ers betekent dit dat de overgang naar een bv of het kopen van een modelovereenkomst geen panacee is. Wie denkt daarmee het risico te elimineren, loopt het gevaar alsnog geconfronteerd te worden met naheffingen, boetes of zelfs de kwalificatie ‘werknemer’. Emmerig wijst op de noodzaak van voortdurende evaluatie: “Niet alleen vandaag, maar ook in de praktijk morgen moet blijken dat de samenwerking blijft passen bij zelfstandigheid.”
Wat kun je doen? Praktische stappen
Analyseer je werkrelatie: Breng in kaart of je meerdere opdrachtgevers hebt, eigen investeringen doet en autonoom werkt.
Zorg dat je administratie klopt: Documentatie, facturen, bv-structuur moeten aansluiten bij de feitelijke situatie.
Gebruik geen bv als vluchtweg: Zie de bv-vorm niet als vrijbrief, maar als instrument dat ondersteunend kan zijn — mits de inhoud klopt.
Evalueer regelmatig: Werk je nog steeds als echte ondernemer of verschuift de verhouding richting opdrachtgever-werknemer?
Vraag deskundig advies: Juridische en fiscale begeleiding kunnen helpen voorkomen dat je onbedoeld in de gevarenzone komt.
Conclusie
Met zijn post onderstreept Boris Emmerig opnieuw dat zelfstandigheid in Nederland niet louter een kwestie is van juridische vorm, maar van feitelijke realiteit. Voor zzp’ers en opdrachtgevers: een bv is geen automatisme voor veilige zelfstandigheid. Het gaat om het echte ondernemerschap, de feitelijke omstandigheden en het oog voor balans in de relatie. Het is tijd om verder te kijken dan de buitenkant — de praktijk telt.
Boris Emmerig · Advocaat en belastingadviseur / Tax lawyer bij Holla Legal & Tax
De overheid intensiveert de handhaving op schijnzelfstandigheid, maar de resultaten blijven beperkt. Terwijl slechts een kleine groep zzp’ers daadwerkelijk geraakt lijkt, groeit de onrust in brede kring — vooral in sectoren als zorg, ICT en toerisme.
Lichte daling aantal zzp’ers
Uit het rapport Een decennium zzp-dossier van ZiPconomy, ONL voor Ondernemers en HeadFirst Group blijkt dat het aantal zelfstandigen zonder personeel in Nederland in 2025 voor het eerst in jaren licht is gedaald, met ongeveer 4,2 %ten opzichte van vorig jaar. De afname komt vooral uit de groep zelfstandigen die producten verkopen of diensten aan particulieren leveren. De zzp’ers die hun arbeid aan organisaties aanbieden — vaak onderwerp van discussie rond schijnzelfstandigheid — laten een minder sterke daling zien.
Onzekerheid groeit
Volgens onderzoek overweegt inmiddels één op de vijf zzp’ers te stoppen door de voortdurende onduidelijkheid over de Wet DBA, de aankomende Wet VBAR en de handhaving van schijnzelfstandigheid. Vooral in de zorg en ICT merken zelfstandigen dat opdrachtgevers voorzichtiger worden. De angst om ‘fout’ te zitten zorgt ervoor dat contracten worden stopgezet of niet worden verlengd.
Daarnaast is inmiddels ongeveer een derde van alle zzp’ers 55 jaar of ouder. Dat maakt de groep kwetsbaarder voor beleidsveranderingen en economische schommelingen.
Handhaving met beperkt bereik
Hoewel de Belastingdienst en de Inspectie SZW hun controles hebben opgevoerd, blijft het zichtbare effect klein. De meeste gevallen die worden onderzocht, gaan over duidelijke schijnconstructies. De grote groep zelfstandigen die aantoonbaar ondernemersrisico loopt en meerdere opdrachtgevers heeft, blijft grotendeels buiten schot.
Tegelijkertijd speelt de afkoelende economie een rol: minder opdrachten, strengere voorwaarden en fiscale aanpassingen zorgen ervoor dat sommige zzp’ers vrijwillig afhaken.
Wat kun je als zzp’er doen?
Beoordeel je positie: Werk je langdurig voor één opdrachtgever of ben je ingebed in een organisatie? Dan is extra alertheid nodig.
Zorg voor meerdere opdrachtgevers: Dat versterkt je ondernemerschap en verkleint het risico op een schijnzelfstandigheidsoordeel.
Leg afspraken goed vast: Heldere contracten en communicatie over verantwoordelijkheden helpen bij controles.
Volg de ontwikkelingen: De wetgeving verandert snel. Blijf op de hoogte via betrouwbare bronnen en belangenorganisaties.
Conclusie
De aanpak van schijnzelfstandigheid heeft tot nu toe weinig zichtbaar effect, maar zorgt wél voor veel onzekerheid. ZZP’ers voelen de gevolgen van het beleid vooral in de houding van opdrachtgevers. Wie als zelfstandige wil blijven werken, moet zich blijven positioneren als echte ondernemer — met duidelijke afspraken, eigen risico’s en meerdere klanten.
ZZP’ers die huishoudelijke hulp leveren in de gemeente Heusden hebben een petitie gelanceerd tegen een voorgenomen overgang naar loondienst bij nieuwe contractpartijen. Aanleiding is de lopende aanbesteding huishoudelijke hulp, waarbij de gemeente een voorlopige gunning aan twee partijen heeft afgegeven. Die partijen zouden personeel werven in loondienst; zelfstandig werkende hulpen zeggen daar niet in mee te willen gaan. Bron: BD.nl
Petitie: “Wij gaan niet mee over in loondienst”
De actie is zichtbaar op Petities.com, waar initiatiefnemers toelichten dat zij bewust voor het zzp-schap hebben gekozen — onder meer vanwege zelfstandigheid, meervoudige opdrachtgevers en flexibiliteit. Op het moment van raadplegen telt de petitie rond de 109 handtekeningen (aantallen kunnen doorlopen).
Officiële ontvangst bij de gemeente
De petitie is als ingekomen stuk geregistreerd in het publieke raadsinformatieportaal (iBabs) van de gemeente Heusden onder de titel “Petitie zzp’ers – Wij gaan niet mee over in loondienst”. Dat bevestigt de formele indiening bij de lokale overheid.
De context: spanning rond aanbesteding en continuïteit voor cliënten
Eerder dit jaar uitten verschillende (niet-geselecteerde) aanbieders zorgen over de haalbaarheid van een grootschalige overname van cliënten onder de nieuwe contractering. In publicaties werd gesproken over circa 1.050 van de 1.700 cliënten (ongeveer 62%) die zouden moeten overstappen — wat tot logistieke en personele knelpunten kan leiden. Hoewel namen van winnende partijen in de voorlopige gunning niet publiek zijn gemaakt, schetst dit de druk op de uitvoering. Bron: Noordbrabant Headliner
Wat betekent dit voor zzp’ers?
Voor zelfstandig huishoudelijke hulpen spelen nu drie vragen:
Opdrachtencontinuïteit: Komen er nog directe inhuurconstructies bij de nieuwe contractpartijen of alleen loondienst? (Nog onduidelijk; signalen gaan richting loondienstwerving.) Bron: BD.nl
Contractvrijheid: De petitie benadrukt behoud van meerdere opdrachtgevers en eigen tariefafspraken—typisch zzp-kenmerken die bij loondienst vervallen. Bron: Petities.com
Cliëntrelaties: Bij grootschalige overnames kan bestaande inzet verschuiven, wat zowel voor cliënten als hulpen aanpassingen betekent.
Standpunt gemeente en vervolg
De iBabs-registratie laat zien dat de gemeenteraad en het college de petitie formeel ontvangen hebben. Een inhoudelijke reactie of beleidswijziging is op het moment van schrijven nog niet gepubliceerd in de openbare stukken; de aanbesteding zit in de fase van voorlopige gunning. Verdere besluiten of een (tussentijdse) raadsreactie worden via het publieke raadsportaal verwacht. Bron: Heusden Bestuurlijke Informatie
Praktische tips voor zzp’ers huishoudelijke hulp
Volg de iBabs-pagina van Heusden voor nieuwe stukken en besluitvorming over huishoudelijke hulp.
Documenteer cliëntcontacten en inzet (uren, afspraken), zodat je bij eventuele overgang helderheid hebt voor opdrachtgevers en cliënten.
Check contractopties zodra de definitieve gunning en inkoopvoorwaarden bekend zijn: zzp-inhuur, onderaanneming of alleen loondienst.
Bundel je stem via branche- of regionale netwerken én blijf constructief in gesprek met gemeente en (nieuwe) aanbieders.
Blijf binnen wet- en regelgeving (VAR/DBA, schijnzelfstandigheid): leg afspraken schriftelijk vast en bewaak ondernemerscriteria.
Bronnen (openbaar toegankelijk)
Petitie “Wij gaan niet mee over in loondienst!” (context en actuele handtekeningenteller). Geraadpleegd 22 okt 2025 op Petities.com.
Gemeente Heusden – iBabs publieksportaal (ingekomen stuk: Petitie zzp’ers – Wij gaan niet mee over in loondienst). Geraadpleegd 22 okt 2025.
Achtergrond over omvang cliëntovername en zorgen bij aanbieders (samenvattende weergave door aggregators die refereren aan regionale dagbladen). Geraadpleegd 22 okt 2025.
Opmerking van de redactie: Het oorspronkelijke nieuwsbericht “ZZP’ers huishoudelijke hulp in Heusden in actie: ‘Wij gaan niet over in loondienst’” verscheen in het Brabants Dagblad en is gemarkeerd als Premium (achter paywall). In dit artikel is uitsluitend gewerkt met openbare bronnen (petitie, raadsinformatieportaal en openbare samenvattingen) om auteursrechten te respecteren en paywall-content niet te reproduceren.
Voor ruim een derde van de zelfstandigen is politiek zzp-beleid doorslaggevend in het stemhokje. Dat blijkt uit een verkiezingsonderzoek van de Freelance Markt Index (FMI), waaruit naar voren komt dat 37 procent van de zzp’ers hun stemkeuze baseert op plannen rond wetgeving voor zelfstandigen.
Het onderzoek, waarover eerder werd bericht door De Ondernemer, peilde de mening van zelfstandigen en opdrachtgevers over actuele thema’s als handhaving op schijnzelfstandigheid, de opvolging van de Wet DBA, en de geplande verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV).
Uit de peiling blijkt dat veel ondernemers onzeker zijn over hun toekomstpositie. Onduidelijke regels over wat echte zelfstandigheid is, maken opdrachtgevers terughoudend en zetten druk op tarieven. Ook leeft bij veel zzp’ers de wens dat er eindelijk duidelijkheid en keuzevrijheid komt binnen de wetgeving.
Volgens het FMI-onderzoek voelen veel zelfstandigen dat politiek beleid direct invloed heeft op hun werk en inkomen. Daarmee is zzp-beleid niet langer een randonderwerp, maar een beslissende factor in de verkiezingen van dit najaar.
Bronnen: Freelance Markt Index (FMI), De Ondernemer, Rijksoverheid.
Tijdens het Groot Arbeidsmarktdebat van maandag 20 oktober in Den Haag stond opnieuw de vraag centraal hoe Nederland zijn arbeidsmarkt toekomstbestendig kan maken. De discussie draaide om flexibiliteit, zekerheid en de groeiende groep zelfstandig ondernemers. Daarbij was opvallend veel aandacht voor de rol van zzp’ers, vooral in sectoren waar personeelstekorten nijpend zijn, zoals de zorg.
Vanuit verschillende politieke partijen en brancheorganisaties klonk de roep om duidelijkheid. De voortdurende onzekerheid over wetgeving rond zelfstandigen zou de markt afremmen, zowel voor ondernemers als voor opdrachtgevers. Veel deelnemers benadrukten dat een moderne arbeidsmarkt niet zonder zelfstandigen kan, maar dat de regels beter moeten aansluiten bij de praktijk.
In de zorgsector, waar de inzet van zelfstandigen fors is toegenomen, kwamen de spanningen scherp naar voren. Ziekenhuizen en zorginstellingen zijn steeds vaker afhankelijk van zelfstandige professionals om roosters rond te krijgen. Tegelijkertijd groeit de zorg over de betaalbaarheid en continuïteit van zorg wanneer vaste dienstverbanden worden vervangen door tijdelijke inhuur. Volgens meerdere deelnemers is het belangrijk dat nieuwe wetgeving recht doet aan beide kanten: de behoefte aan flexibiliteit én de noodzaak van kwaliteit en zekerheid voor patiënten.
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid herhaalde dat het kabinet werkt aan nieuwe regelgeving om de grens tussen werknemers en zelfstandigen duidelijker te trekken. Die wet moet volgens het ministerie in 2026 in werking treden en meer rechtszekerheid bieden aan zowel zelfstandigen als opdrachtgevers. Tijdens het debat werd duidelijk dat Kamerleden vooral willen dat dit proces versneld wordt.
Voor zzp’ers zelf is het debat opnieuw een signaal dat hun positie stevig op de politieke agenda staat. De richting lijkt helder: zelfstandigen blijven een onmisbare schakel in de economie, maar er is dringend behoefte aan moderne regels die ondernemerschap niet belemmeren, maar juist ondersteunen. Vooral in sectoren als de zorg zal die balans de komende jaren bepalend zijn voor hoe Nederland werkt.
De discussie over de juridische positie van zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) blijft onverminderd actueel. Ondanks jaren van beloftes en commissies lukt het opeenvolgende kabinetten nog steeds niet om duidelijke wetgeving te maken voor de snel groeiende groep zelfstandigen. De nieuwste ontwikkeling – een zogenoemde holistische toets – moet duidelijkheid brengen, maar lijkt in de praktijk juist méér vragen op te roepen.
Belastingdienst hervat handhaving op schijnzelfstandigheid
Na bijna tien jaar pauze is de Belastingdienst begin dit jaar weer begonnen met het actief handhaven op schijnzelfstandigheid. Bedrijven die zelfstandigen inhuren zonder dat de werkrelatie echt ondernemerschap weerspiegelt, kunnen naheffingen en boetes verwachten. Dat geldt met name voor sectoren als de zorg, transport en bezorgdiensten.
In het artikel “Een holistische toets voor de zelfstandige” in EW Magazine beschrijft journalist Jeroen van Wensen hoe de overheid deze toets inzet om te beoordelen of iemand daadwerkelijk zelfstandig onderneemt of feitelijk in loondienst is. Daarbij weegt de fiscus alle omstandigheden van het geval mee: de aard van het werk, het commerciële risico, de mate van zelfstandigheid en de manier waarop iemand wordt beloond.
Geen simpele checklist
Dat klinkt logisch, maar de praktijk blijkt weerbarstig. De toets kent geen vaste criteria of heldere grenzen. Daardoor weten opdrachtgevers én zelfstandigen niet goed waar ze aan toe zijn. “Het blijft gissen wanneer je volgens de Belastingdienst echt ondernemer bent,” merkt een fiscalist op.
Vooral in de zorgsector en onder platformwerkers, zoals Deliveroo-bezorgers en Uber-chauffeurs, zorgt de nieuwe aanpak voor onzekerheid. Ook huisartsenpraktijken, waar zzp-inzet gebruikelijk is, worstelen met de vraag hoe ze moeten voldoen aan de fiscale regels zonder hun flexibiliteit te verliezen.
Reactie vanuit de praktijk
Op LinkedIn leidde het EW-artikel tot veel discussie. Joost van Ladesteijn, founding partner en advocaat bij Vertex Legal BV, deelde het stuk en benadrukte dat de zogenoemde holistische benadering “alle omstandigheden relevant maakt, maar daardoor de praktijk juist complexer en onvoorspelbaarder.”
Volgens Van Ladesteijn is het van groot belang dat beleidsmakers zorgen voor eenduidige criteria en een werkbare handhaving, zodat ondernemers niet langer tussen wal en schip vallen. “Zonder duidelijke kaders blijft iedereen in onzekerheid – van opdrachtgever tot zelfstandige.”
De reacties onder zijn bericht laten zien dat veel zzp’ers en juristen die zorg delen. Een van de meest gelikete opmerkingen vat het goed samen: “We willen geen speciale behandeling, alleen duidelijke regels.”
Kabinet aan zet
De verwachting is dat het kabinet later dit jaar opnieuw met een wetsvoorstel komt dat de arbeidsrelatie tussen zzp’er en opdrachtgever moet verduidelijken. Tot die tijd blijft de handhaving gebaseerd op deze brede, holistische toets — en daarmee blijft ook de onzekerheid bestaan.
Het opiniestuk op ZiPconomy van Joost van Ladesteijn bepleit minder focus op nieuwe labels rond schijnzelfstandigheid en meer nadruk op begrijpelijke uitleg, voorspelbare handhaving en hulpmiddelen die opdrachtgevers en zzp’ers écht helpen. Kernboodschap: beoordeel arbeidsrelaties in samenhang en richt processen in op resultaat, niet op aanwezigheid.
Onze duiding: voor zzp’ers betekent dit vooral beter vastleggen wat je levert (resultaat en acceptatie), hoe je werkt (ondernemersruimte), en hoe je samenwerkt (output-sturing, evaluatiemomenten). Voor opdrachtgevers: houd contract en uitvoering gelijk, en documenteer keuzes. Daarmee verlaag je risico’s zonder nieuwe afkortingen af te wachten.
In de bouw groeit de nervositeit over de handhaving op schijnzelfstandigheid sinds het einde van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025. Branchepartijen en vakbond FNV vragen zich af of de Belastingdienst genoeg capaciteit heeft om effectief te controleren, nu boetes dit kalenderjaar nog achterwege blijven maar naheffingen en correcties al wel kunnen worden opgelegd.
Wat is er veranderd sinds 1 januari 2025?
De Belastingdienst werkt weer volgens de normale regels: bij vastgestelde schijnzelfstandigheid kunnen direct correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen volgen. Boetes worden in 2025 nog niet opgelegd, maar die uitzondering vervalt na dit jaar. Terugwerkende kracht geldt tot 1 januari 2025 (behoudens kwaadwillendheid).
Capacitietsvraag: 80 fte voor repressieve handhaving
Meerdere officiële documenten en interviews noemen een handhavingscapaciteit van circa 80 fte voor toezicht achteraf (boekenonderzoeken). De Belastingdienst zelf temperde eerder de verwachting van een “handhavingsmarathon”: er komen niet plots meer controles, maar de zachte landing (zonder boetes) is tijdelijk.
Waarom juist de bouw oplet
De bouw is een sector met veel inleen van zzp’ers en lange ketens van bemiddelaars. FNV wijst op malafide tussenpersonen en te lage uurlonen; opdrachtgevers riskeren correcties als een arbeidsrelatie feitelijk loondienst is. Bouworganisaties adviseren al langer om opdrachtgeversverklaringen, heldere contracten en ondernemerskenmerken (meerdere opdrachtgevers, eigen materialen/risico) aantoonbaar op orde te hebben.
Wat betekent dit concreet voor zzp’ers en aannemers?
Directe financiële risico’s liggen bij opdrachtgevers. Zij kunnen naheffingen loonheffingen krijgen als de Belastingdienst loondienst vaststelt.
2025 = geen boetes, wél naheffingen. Gebruik dit jaar om dossiers te repareren; vanaf 2026 kunnen boetes volgen.
Focus op feiten & uitvoering. Werk je langdurig fulltime onder leiding en toezicht van één partij zonder ondernemersrisico? Dan ligt loondienst juridisch dichterbij.
Intermediairs onder het vergrootglas. Bemiddelaars die feitelijk als uitzendbureau opereren lopen verhoogd risico bij controles.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Geldt de handhaving met terugwerkende kracht? Alleen over de periode vanaf 1 januari 2025, tenzij sprake is van kwaadwillendheid of het negeren van eerdere aanwijzingen.
Krijg je in 2025 een boete? Nee, voor 2025 zijn verzuim- en vergrijpboetes opgeschort. Naheffingen en correcties kunnen wel.
Hoeveel controlecapaciteit is er? De Belastingdienst noemt rond 80 fte voor repressieve handhaving. Verwacht dus geen massale razzia’s, maar wel gerichte onderzoeken.
Noot redactie – 7 oktober 2025: In een Kamerbrief van 6 oktober bevestigt het kabinet dat de motie om de ‘zachte landing’ tot eind 2026 te verlengen niet wordt uitgevoerd; 2025 geen boetes (wel handhaving), vanaf 1 januari 2026 kúnnen boetes bij schijnzelfstandigheid terugkeren.
NB (3 okt 2025) De Tweede Kamer vroeg het kabinet gisteren om de boetevrije ‘zachte landing’ bij schijn-zzp te verlengen tot eind 2026. Moties zijn niet bindend. In 2025 blijft: geen boetes, wél volledige handhaving.
In 3 punten
Nu (2025): de Belastingdienst controleert weer volledig, maar legt geen boetes op. Wel kan er worden gecorrigeerd/nageheven (meestal niet verder terug dan 1-1-2025).
Kamerwens (2 oktober 2025): boetevrij werken ook in 2026 laten gelden (verlenging ‘zachte landing’ t/m 31-12-2026).
Wat jij eraan hebt: minder boeterisico nu, maar wél je opdrachtrelatie goed inrichten en vastleggen.
Voorbeeld: werk je als planner op het rooster van de opdrachtgever en krijg je dagelijkse aansturing? Dan neigt de relatie naar loondienst in plaats van zzp.
Wat geldt er nu (2025)?
De pauze op handhaven is voorbij: de Belastingdienst mag weer toetsen of werk loondienst of zzp is.
In 2025 krijg je geen boete bij schijn-zzp, maar wél correcties/naheffingen (vaak niet verder terug dan 1-1-2025).
Belangrijk: het gaat om de praktijk (hoe er echt gewerkt wordt), niet alleen om het contract.
Wat wil de Tweede Kamer voor 2026?
De Tweede Kamer vroeg via motie om verlenging van de ‘zachte landing’ tot eind 2026. Het kabinet voert die motie niet uit. De lijn blijft: 2025 geen boetes; per 1 januari 2026 kunnen boetes weer worden opgelegd.
Zo pak je het aan (als zzp’er of opdrachtgever)
Check de opdracht: is er aansturing/gezag en ben je ingebed in team/rooster? Dan past loondienst eerder dan zzp.
Maak ondernemerschap zichtbaar (als het kán): resultaatafspraken, eigen middelen, vervangingsmogelijkheid.
Leg het vast: opdrachtomschrijving, resultaatafspraken, hoe je werkt, wie planning/aansturing bepaalt.
Herijk periodiek: bij langer lopende opdrachten elk kwartaal een korte check.
Handige tools (niet bindend, wel houvast): Publieks-keuzehulp “Zzp ja of nee?” (oriëntatie) en de Webmodule beoordeling arbeidsrelaties (indicatie voor opdrachtgevers).
Update — 3 oktober 2025
De Tweede Kamer nam op 2 oktober 2025 moties aan om de ‘zachte landing’ te verlengen tot eind 2026 en handhaving te richten op structureel misbruik. Dit is een verzoek aan het kabinet (niet bindend). Tot de kabinetsreactie bleef voor 2025 alles zoals hierboven beschreven.
Kader: in 1 minuut bij de les (2016–2026)
2016–2024: ‘handhavingsmoratorium’ – vooral ingrijpen bij kwaadwillendheid of negeren van aanwijzingen; boetes waren uitzonderlijk.
2025: volledige handhaving, geen boetes (zogenoemde ‘zachte landing’). Wel naheffing/correctie mogelijk.
2026: kabinet wil boetes hervatten per 1-1-2026; motie tot verlenging van de ‘zachte landing’ wordt niet uitgevoerd.
Veelgestelde vraag (kort)
“Loop ik in 2025 boeterisico?” Nee. In 2025 geen boetes. Wél kan de Belastingdienst corrigeren/naheffen als het schijn-zzp is. Voor 2026: houd rekening met terugkeer van boetes per 1-1-2026, omdat de motie om te verlengen niet wordt uitgevoerd.
Update 6 oktober 2025 – Enkele media meldden dat het kabinet “besloten heeft” tot boetes per 2026. Voor de goede orde: er was geen nieuwe uitspraak of besluit van die dag; de berichtgeving duidde de Kamerbrief van 2 oktober 2025 waarin het kabinet aangaf de ‘zachte landing’ niet te verlengen (2025: geen boetes; vanaf 1 januari 2026 kunnen boetes terugkeren). Op 6 oktober heeft het kabinet vervolgens expliciet per brief gemeld dat de motie tot verlenging niet wordt uitgevoerd.
Bronnen: Kamerbrief 2 oktober 2025 – gevolgen verlengen ‘zachte landing’ (kabinet tegen verlenging). Link Kamerbrief 6 oktober 2025 – kabinet voert motie Ergin c.s. níet uit (geen verlenging tot eind 2026). Link Belastingdienst – Arbeidsrelaties & handhaving (2025: geen boetes; wel naheffing/correctie, doorgaans niet vóór 1-1-2025). Link
Door strenger optreden tegen schijnzelfstandigheid schakelt UWV vanaf 1 oktober 2025 aanzienlijk minder zzp-verzekeringsartsen in. Daardoor kunnen de toch al lange wachttijden voor WIA-keuringen verder oplopen. Dat bevestigen betrokkenen en wordt gemeld door De Ondernemer.
Wat is er aan de hand?
UWV maakt een pas op de plaats met het inhuren van zzp-verzekeringsartsen uit vrees voor naheffingen of boetes rond schijnzelfstandigheid.
Het gevolg: duizenden zieke werknemers moeten mogelijk nog langer wachten op hun WIA-beoordeling, die bepaalt of en in welke mate iemand arbeidsongeschikt is.
Politieke context
Voormalig minister Van Hijum (Sociale Zaken) erkende recent in de Tweede Kamer dat de aangescherpte fiscale handhaving rond zzp-inhuur UWV in de weg zit. Opvallend daarbij: sommige overheidsdiensten, waaronder de Belastingdienst, mogen wél doorwerken met zelfstandigen, terwijl UWV die ruimte nu niet neemt.
Reacties uit het veld
Volgens Cristel van de Ven (Vereniging Zelfstandigen Nederland) leidt de huidige aanpak tot overmatige voorzichtigheid bij opdrachtgevers. Een kerncitaat: “Werkgevers zijn veel te voorzichtig geworden.”
Wat betekent dit voor zzp’ers (en opdrachtgevers)?
Minder vraag naar zzp-verzekeringsartsen bij UWV zolang de onzekerheid voortduurt.
Hogere druk op vaste capaciteit: interne teams van UWV krijgen meer werk, wat wachttijden voor cliënten kan verlengen.
Breder afschrikeffect: ook andere publieke en private opdrachtgevers kunnen voorzichtiger worden met zzp-inhuur in cruciale functies. (Analyse op basis van dezelfde ontwikkelingen.)
Waarom dit ertoe doet
Langere WIA-doorlooptijden raken werknemers, werkgevers én zelfstandigen: cliënten wachten langer op duidelijkheid, werkgevers op beslissingen over loondoorbetaling en re-integratie, en zzp’ers op opdrachten bij publieke instellingen.
Bron: berichtgeving en citaten via De Ondernemer (1 oktober 2025).
Opdrachtgevers en zelfstandigen kunnen met een nieuwe keuzehulp in tien vragen inschatten of een opdracht eerder wijst op zzp of op loondienst. De tool staat op de Rijksoverheid-website en is bedoeld als praktische leidraad voor het gesprek tussen opdrachtgever en zzp’er: hij geeft geen juridisch oordeel, maar laat zien welke kenmerken in jouw situatie zwaarder wegen.
Wat doet de keuzehulp wel — en wat niet?
Wel: vragen over aansturing/gezag, inbedding in de organisatie en ondernemersrisico. Na afronden krijg je een indicatie (zzp of loondienst) met aandachtspunten.
Niet: het is geen bindend oordeel van Belastingdienst of rechter. De uitkomst helpt om de juiste contractvorm te kiezen of de opdracht aan te passen.
Zo gebruik je ’m praktisch
Doorloop de 10 vragen en bekijk de toelichting bij je uitkomst (link).
Check sectorvoorbeelden (o.a. zorg, bouw, onderwijs) om te zien welke factoren in jouw branche de doorslag geven.
Ben je opdrachtgever? Gebruik aanvullend de Webmodule beoordeling arbeidsrelaties voor extra houvast en leg je overwegingen vast (link).
Waarom nu relevant?
Sinds 1 januari 2025 wordt weer volledig gehandhaafd op schijnzelfstandigheid. De keuzehulp ondersteunt opdrachtgever en zzp’er om vooraf bewuster keuzes te maken en — waar nodig — de praktijk van samenwerken bij te sturen.
Wat betekent dit voor zzp’ers en opdrachtgevers?
Leg vast hoe er écht gewerkt wordt. De praktijk weegt zwaarder dan het contract.
Maak ondernemerschap zichtbaar: resultaatafspraken, eigen middelen, vervanging kunnen organiseren, werken buiten het strakke organisatorische kader (waar passend en verantwoord).
Beoordeel periodiek opnieuw bij langere opdrachten of als werkzaamheden wijzigen.
Heb je in 2024 btw betaald in andere EU-landen (tankbonnen, hotel, beurskosten, etc.)? Dien je verzoek in vóór 1 oktober 2025 via het Nederlandse portaal. Verzoeken die daarna binnenkomen, worden mogelijk niet meer behandeld door het EU-land.
Zo dien je het in (kort)
Inloggegevens aanvragen/hebben voor het portaal Teruggaaf van btw uit andere EU-landen.
Log in en dien je verzoek over 2024 in, met factuurgegevens per land.
Drempels: minimaal €50 (jaar of restant met december) of €400 (≥3 maanden, <1 jaar).
KVK bevestigt: 30 september is de deadline op de ondernemerskalender.
Als de recente daling van het aantal zzp’ers in thuiszorg en kinderopvang samenhangt met minder schijnzelfstandigheid, noemt het kabinet dat “in beginsel een positieve ontwikkeling”. Dat schrijft minister Bruijn (VWS) in antwoorden op Kamervragen naar aanleiding van berichtgeving over een forse afname van zzp-inschrijvingen in deze sectoren. Tegelijk benadrukt de minister dat het nog te vroeg is om harde conclusies te trekken over de omvang en oorzaken.
Geen ‘strengere’ regels — wel einde aan moratorium
Volgens Bruijn is per 1 januari 2025 het handhavingsmoratorium voor loonheffingen opgeheven, waardoor de Belastingdienst weer volledig kan handhaven. Dat betekent geen nieuwe of strengere wetgeving, maar een terugkeer naar handhaving van de bestaande regels: loondienst als er gezag is, zzp als het werk zelfstandig kan.
Effecten nog onduidelijk: extra data dit najaar
De minister wijst erop dat een lager aantal zzp’ers niet automatisch betekent dat er minder mensen in zorg of opvang werken; professionals kunnen ook zijn overgestapt naar loondienst of uitzendconstructies. Om de ontwikkeling beter te duiden, laat VWS via AZW/CBS extra onderzoek doen; resultaten worden dit najaar verwacht.
Continuïteit en kwaliteit
Volgens VWS hoeft een daling van zzp-inzet niet ten koste te gaan van de kwaliteit of continuïteit. Werkgevers zijn primair verantwoordelijk en moeten inzetten op goed werkgeverschap en een flexibele schil met contractvormen die passen binnen de regels.
Geen sectorspecifieke uitzondering
Er komt geen uitzondering voor de zorg op de handhaving van de zzp-regels, aldus Bruijn. Uitzonderingen acht het kabinet juridisch en beleidsmatig onwenselijk; het terugdringen van schijnzelfstandigheid moet bijdragen aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt.
Wat betekent dit voor zzp’ers en opdrachtgevers?
Check je arbeidsrelatie: opdrachtverlening in zorg en opvang wordt scherper getoetst; werk dat feitelijk onder gezag gebeurt, hoort in loondienst.
Verwacht meer loondienst-/uitzendopties: instellingen bouwen flexibele schillen met contracten binnen de regels.
Meer duidelijkheid volgt: houd de AZW/CBS-data in de gaten voor feitelijke effecten per branche.
Bronnen: Antwoorden op Kamervragen (19-09-2025) – VWS/Tweede Kamer; berichtgeving Skipr.
Zet je ervaring of knelpunten met inhuur/contractvormen in de zorg of opvang uiteen? Reageer onder dit artikel of mail de redactie — we verzamelen praktijkcases voor een vervolg.
Het kabinet heeft het Besluit verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties (VBAR) geopend voor internetconsultatie. Het besluit werkt het wetsvoorstel VBAR uit en geeft per hoofdelement concrete indicaties. Reageren kan tot en met 13 oktober 2025.
Wat staat er in het besluit?
De beoordeling draait om twee hoofdelementen:
Werkinhoudelijke/organisatorische sturing, en
Werken voor eigen rekening en risico. Per element zijn vijf indicaties opgenomen.
Indicaties bij sturing (werknemerschap):
Bevoegdheid om aanwijzingen/instructies te geven die moeten worden opgevolgd.
Controle en mogelijkheid om bij te sturen.
Werk binnen het organisatorisch kader van de opdrachtgever.
Structureel karakter van de werkzaamheden.
Vergelijkbaarheid met werk van werknemers.
Indicaties bij eigen rekening & risico (zelfstandigheid):
Specifieke expertise die niet structureel in de organisatie aanwezig is.
Korte duur/beperkt aantal uren.
Kenmerken van ondernemerschap voor vergelijkbaar werk (extern).
Let op: indicaties worden in samenhang gewogen; het is géén simpele afvinklijst. (Zie toelichting bij het conceptbesluit.)
Waarom dit belangrijk is
Het besluit moet de praktijktoets op “gezag” concreter maken, zodat opdrachtgevers en zzp’ers vooraf betere keuzes kunnen maken en uitvoerders/inspectie consistenter kunnen handhaven.
Reageren
Inzenden kan online via de consultatiepagina; openbare reacties worden gedurende de consultatie gepubliceerd. Deadline: 13 oktober 2025.
Tijdpad (voorbehoud)
Beoogde inwerkingtreding van het wetsvoorstel VBAR is momenteel 1 juli 2026; dit besluit sluit daarbij aan. Definitieve data volgen na afronding wetgevingstraject.
Dit artikel is aangevuld met een Dag 2-update onderaan.
Den Haag, 18 september 2025 — Wie tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) hoopte op duidelijkheid voor zzp’ers, kwam bedrogen uit. In het ongecorrigeerde plenaire verslag van woensdag 17 september komt “zzp/zzp’ers/VBAR” niet expliciet voor. De eerste termijn stokte bovendien na negen partijleiders; het debat wordt vandaag vervolgd.
Wat wél centraal stond
Migratie/asiel — GL-PvdA-leider Frans Timmermans kreeg stevige vragen van VVD, CDA en NSC over het beperken van de instroom (zie o.a. het NOS-liveblog van dag 1).
Gaza/Israël — Het debat verschoof geregeld naar geopolitiek; interventies van DENK en BBB zorgden voor felle uitwisselingen (zie NOS-liveblog).
Defensie — CDA-leider Henri Bontenbal pleitte voor een “vrijheidsbijdrage” om hogere defensie-uitgaven te dekken (idem NOS-liveblog).
Campagnetoon — Meerdere media typeerden de eerste dag als sterk profilerend en minder begrotingsinhoudelijk (zie o.a. Volkskrant liveblog).
En ondernemers/bedrijven dan?
Over ondernemers werd slechts zijdelings gesproken, vooral in brede lijnen.
SP (Jimmy Dijk) zette vraagtekens bij private-equity-invloed (“Nederland in de uitverkoop”).
NSC (Eddy van Hijum) legde accenten bij bestaanszekerheid, minimumloon, energiebelasting en arbeidsmigratie. Kortom: het belang van ondernemers voor de economie kwam impliciet terug (via defensiefinanciering, arbeidsmigratie, koopkracht), maar een inhoudelijk blok over ondernemerschap/zzp ontbrak op dag 1.
Stand van het zzp-dossier: VBAR in de wachtkamer
Het wetsvoorstel VBAR (Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) ligt sinds 7 juli 2025 bij de Tweede Kamer. Het beoogt scherpere criteria voor wanneer iemand als zelfstandige kan werken en introduceert een rechtsvermoeden van werknemerschap bij lage uurtarieven (rond €36/uur). In APB-dag 1 kwam VBAR niet ter sprake. Lees meer in het Kamerdossier en op Rijksoverheid.
Wat betekent dit nu voor jou als zzp’er?
Geen nieuwe toezeggingen of beleidswijzigingen uit APB-dag 1.
Volg de VBAR-behandeling in de Kamer; dáár wordt het echte zelfstandigendebat gevoerd.
Contract & tarief: blijf je arbeidsrelatie en uurtarief goed onderbouwen zolang de spelregels (nog) niet zijn gewijzigd.
TL;DR voor zzp’ers
Geen expliciete zzp-uitspraken op dag 1.
Debat draaide om migratie, Gaza/Israël en defensie; campagnestemming overheerste.
VBAR ligt bij de Kamer; rechtsvermoeden bij lage uurtarieven (~€36/uur) maakt onderdeel uit van het voorstel, maar niet besproken in APB-dag 1.
Update dag 2: VVD wil sneller duidelijkheid voor zzp’ers; geen nieuw beleid
VVD (Yeşilgöz): in de officiële samenvatting van de eerste termijn benadrukt Yeşilgöz dat de onzekerheid voor zzp’ers te lang duurt en dat er snel wetgeving moet komen. (Samenvatting “Kamer in het kort”.)
Kleine werkgevers & tweede ziektejaar:SP (Dijk) en VVD (Yeşilgöz) dienden een motie in om voor kleine werkgevers het 2e ziektejaar loondoorbetaling te vervangen door een collectieve voorziening. Relevante ondernemersmaatregel, niet specifiek voor zzp’ers.
Belasting- en toeslagenstelsel:NSC (Van Hijum) kwam met een motie voor een ‘deltacommissie’ die een grondige herziening/vereenvoudiging van het stelsel moet voorbereiden; kan indirect schelen in complexiteit voor ondernemers en zelfstandigen.
Geen doorbraak op zzp-wetgeving: in de dag 2-verslagen en motie-overzichten geen nieuwe stappen rond VBAR (rechtsvermoeden/criteria).
Debatfocus dag 2: bleef vooral liggen bij migratie/grensbewaking, boerkaverbod, Gaza/Israël en defensie; diverse moties daarover behaald/meerderheden gescoord.
Kortom voor zzp’ers: er is politiek aandacht gevraagd voor snel duidelijkheid, maar geen nieuw, concreet beleid besloten. Het inhoudelijke zzp-dossier (VBAR) blijft bepalend zodra het in behandeling komt.
Het kabinet heeft vrijdag 12 september 2025 het wetsvoorstel Basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (Baz) voor advies naar de Raad van State gestuurd. Het voorstel is aangepast na kritiek van UWV en Belastingdienst; beide organisaties achten de uitvoering nu “onder voorwaarden” mogelijk.
De kern in 6 punten
Premie:5,4% van de winst, met een plafond van circa €171 bruto per maand (bedrag volgt uit huidig minimumloon en kostenraming; bij lagere winst betaal je minder).
Wachttijd:2 jaar voordat de uitkering start (in plaats van 1 jaar in het oude plan).
Uitkering: maximaal het wettelijk minimumloon tot aan de AOW-leeftijd.
Opt-out: toegestaan met een gelijkwaardige private AOV; er komt een jaarlijks overstapmoment (einde kalenderjaar).
Combinatie loondienst + zzp: wie via WIA al recht heeft op een uitkering op minimumloonniveau, hoeft geen premie te betalen voor de Baz.
Status & timing: eerst Raad van State, daarna Tweede en Eerste Kamer; ingangsdatum nog onduidelijk. Eerder werd door uitvoerders zelfs 2030 als vroegst mogelijke invoeringsjaar genoemd.
Reakties uit het veld
VZN (koepel zelfstandigen): “We waren eerst tegen, nu vinden we het voorstel acceptabel,” aldus voorzitter Cristel van de Ven; wachttijd 2 jaar maakt de premie lager, maar enthousiasme is niet unaniem (NOS).
FNV Zelfstandigen: “Geen vetpot, maar wel goed dat het zo betaalbaarder wordt.” (NOS)
ZZP Nederland blijft kritisch en noemt het aangepaste wetsvoorstel “niet genoeg” voor zelfstandigen (ZZP Nederland).
Afgelopen vrijdag stond dit nieuws in nagenoeg alle media — hieronder een opsomming om terug te lezen
NU.nl: Verplichte verzekering arbeidsongeschiktheid kost zzp’er tot €171 per maand. Link naar artikel
NOS: Kabinet: verplichte zzp-verzekering kan goedkoper bij latere uitkering (uitleg 5,4% en 2 jaar wachttijd). Link naar artikel
NOS: ZZP’ers voorzichtig positief over verzekering (citaten VZN en FNV Zelfstandigen). Link naar artikel
Trouw: Kabinet zet verplichte verzekering arbeidsongeschiktheid voor zzp’ers door (max. €171 per maand). Link naar artikel
de Volkskrant: Alle zzp’ers verplicht verzekerd… premie 5,4% van de winst. Link naar artikel
Nederlands Dagblad: Aangepast voorstel voor zzp-verzekering naar Raad van State. Link naar artikel
De Ondernemer: ZZP’er moet zich verzekeren: verplichte AOV kost straks €171 p/m (uitkering na 2 jaar). Link naar artikel
Bottom line van de berichtgeving is: premie 5,4% van de winst met plafond ~€171 p/m, wachttijd 2 jaar, uitkering tot WML, opt-out bij gelijkwaardige private AOV, en voorstel ligt nu bij de Raad van State. Deze bedragen zijn gebaseerd op het huidige minimumloon en kunnen dus meebewegen.
Waarom deze aanpassingen?
Het kabinet zegt met de langere wachttijd de uitvoeringsdruk te verlagen en de premie betaalbaar te houden. De 2 jaar sluit aan bij de periode waarin werkgevers loon doorbetalen voordat WIA ingaat; bovendien kan de uitkering vaker op definitieve inkomensgegevens van de Belastingdienst worden gebaseerd, wat terugvorderingen moet beperken.
“Door een basisverzekering te introduceren zorgen we dat iedereen zekerheid heeft,” aldus demissionair minister Mariëlle Paul (SZW).
Wat betekent dit voor jou?
Zolang de wet nog niet is aangenomen, verandert er nu niets. Houd er wel rekening mee dat je in het nieuwe voorstel de eerste 24 maanden arbeidsongeschiktheid zelf moet overbruggen (bijvoorbeeld via buffer, broodfonds of andere aanvulling).
Na het advies van de Raad van State moet het wetsvoorstel nog worden goedgekeurd door eerst de Tweede Kamer en daarna de Eerste Kamer. Tijdslijn:
Reken op grofweg een jaar tot twee jaar vanaf nu, met grote variatie per dossier.
Raad van State (advies): gemiddeld 2–3 maanden.
Tweede Kamer: gemiddeld 7–9 maanden (in 2024/’25 lag het gemiddelde zelfs rond 330 dagen).
Eerste Kamer: gemiddeld 3–4 maanden (2024/’25: ca. 110 dagen).
Bekrachtiging & inwerkingtreding: na aanname volgt ondertekening en publicatie; de ingangsdatum wordt apart bepaald en kan nog weken tot maanden later liggen.
In een vlot scenario kan het na het RvS-advies in 9–15 maanden rond zijn; realistischer is 12–24 maanden, zeker bij politiek gevoelige of complexe wetsvoorstellen.
Met de Tweede Kamerverkiezingen op komst (29 oktober 2025) kijken veel zelfstandig ondernemers kritisch naar welk beleid partijen voor zzp’ers willen realiseren. Hieronder lees je per partij – in het kort – hun visie en concrete plannen, zodat je snel een eerste indruk krijgt.
Het blijft natuurlijk verstandig om ook de hele paragraaf, of zelfs het volledige verkiezingsprogramma door te nemen voordat je beslist waar je als zzp’er en ondernemer op gaat stemmen. Verder in dit artikel vind je een compacte kieswijzer én voetnoten met directe links naar de officiële programma’s van alle partijen.
PVV
De PVV noemt geen concrete plannen specifiek voor zzp’ers. In hun programma ligt de nadruk op een kleinere overheid, lastenverlichting en koopkracht, maar zelfstandigen worden niet apart benoemd.
CDA
Het CDA wil meer zekerheid en bescherming voor zelfstandigen. Ze steunen een nieuwe Zelfstandigenwet (samen met VVD, D66 en SGP), die duidelijkheid moet bieden over de status van zzp’ers. Zelfstandigen blijven verantwoordelijk voor hun eigen basiszekerheden zoals pensioen en AOV.
GroenLinks-PvdA
GL-PvdA wil schijnzelfstandigheid terugdringen via het principe “werknemer tenzij”. Zzp’ers mogen vooral voor specialistisch werk worden ingezet. Ze pleiten voor een verplichte AOV en pensioenopbouw, waarbij ook opdrachtgevers moeten bijdragen.
VVD
De VVD kiest voor meer ondernemersvrijheid en minder regeldruk. Tegelijkertijd steunen ze de nieuwe Zelfstandigenwet, die duidelijkheid moet geven over de status van zzp’ers. Basiszekerheden zoals een AOV zijn daarin een belangrijk onderdeel.
D66
Ook D66 steunt de Zelfstandigenwet. Ze willen een eerlijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen en zetten in op basiszekerheden (AOV en pensioen), gecombineerd met keuzevrijheid voor ondernemers.
BBB
De BBB verzet zich tegen een nieuwe zzp-wet en kiest voor vereenvoudiging van de bestaande Wet DBA. Ze willen een “VAR-light”-model, sectorale duidelijkheid en bescherming tegen te lage tarieven – zonder verplichte verzekeringen.
Forum voor Democratie (FvD)
FvD pleit voor maximale vrijheid voor ondernemers: de Wet DBA moet worden afgeschaft, de zelfstandigenaftrek verhoogd naar €15.000, en er mogen geen verplichte verzekeringen komen. Hun programma bevat zelfs een aparte sectie “Belasting, MKB & ZZP”.
BVNL (Belang van Nederland)
BVNL positioneert zich als ondernemerspartij. Ze willen de Wet DBA afschaffen, een vlaktaks van 20% invoeren, regels zoals de UBO-registratie schrappen, en zelfstandigen volledige vrijheid geven in de keuze tussen loondienst of ondernemerschap.
SP (Socialistische Partij)
De SP benoemt zzp’ers nauwelijks in hun programma. Hun focus ligt op bredere sociale zekerheid en ongelijkheid, maar zelfstandigen worden niet apart behandeld.
JA21
JA21 wil minder regeldruk en lagere lasten voor ondernemers. Ze verwijzen naar het verbeteren van de Wet DBA volgens Belgisch model, maar werken dit nauwelijks concreet uit. Wel bestaat er een themapagina “Ondernemen, MKB & ZZP” op hun site.
Kieswijzer: 3 thema’s die het verschil maken
Thema
Wat verandert er per koers?
1. Nieuwe zzp-wet of niet?
Ja (Zelfstandigenwet): VVD, CDA, D66. Nee, vereenvoudiging DBA/VAR-light: BBB, JA21. Vrijheid, DBA schrappen: FvD, BVNL. Geen concreet zzp-beleid: PVV, SP.
2. Sociale zekerheid (AOV/pensioen)
Verplicht: GroenLinks-PvdA; VVD, CDA, D66 in combinatie met nieuwe wet. Vrijwillig: FvD, BVNL, JA21, BBB, PVV, SP.
3. Belastingen & regeldruk
Ruime lastenverlaging/vlaktaks: FvD, BVNL, JA21. Deregulering met kaders tegen schijnzelfstandigheid: VVD, CDA, D66. Meer regulering en solidariteit: GroenLinks-PvdA.
CDA – Bouwen op vertrouwen – concept verkiezingsprogramma 2025. Relevante passages in hoofdstukken Waardevol werk en Toekomstbestendige economie (p. 65–70). CDA – Programma 2025 (PDF)
GroenLinks-PvdA – Conceptverkiezingsprogramma 2025. Geen aparte zzp-paragraaf; zzp-beleid onder arbeidsmarkt & zekerheid. GroenLinks-PvdA – Programma 2025 (PDF)
VVD – Verkiezingsprogramma 2025. Zzp-onderwerpen binnen ondernemerschap en arbeidsmarkt, geen eigen sectie. VVD – Programma 2025 (PDF)
D66 – Verkiezingsprogramma 2025. Beleid rond zzp in hoofdstukken arbeidsmarkt en ondernemerschap. D66 – Programma 2025 (PDF)
BBB – Verkiezingsprogramma 2025. ZZP-voorstellen (VAR-light, DBA) verwerkt in ondernemersparagraaf. BBB – Programma 2025 (PDF)
Forum voor Democratie (FvD) – Verkiezingsprogramma 2025. Zie sectie “Belasting, MKB & ZZP” met expliciete zzp-voorstellen. FvD – Programma 2025 (PDF)
BVNL (Belang van Nederland) – Verkiezingsprogramma 2025. Zzp-punten in hoofdstukken over belastingen en ondernemersvrijheid, geen aparte paragraaf. BVNL – Programma 2025
SP (Socialistische Partij) – Verkiezingsprogramma 2025. Geen specifieke passage over zzp’ers. SP – Programma 2025
JA21 – Standpunten ondernemen, MKB & ZZP. Korte verwijzingen naar zzp-beleid, zonder uitgebreide uitwerking. JA21 – Ondernemen, MKB & ZZP
Extra partijen: standpunten rondom zzp’ers
ChristenUnie De ChristenUnie wil het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers verkleinen, o.a. via een verplichte AOV en afbouw van de zelfstandigenaftrek. Ze steunen ook de Wet VBAR om schijnzelfstandigheid beter aan te pakken. Bron: ZZP Kiest
SGP De SGP wil eerlijke concurrentie en minder administratieve lasten, maar is tegen minimumtarieven of verboden op zzp-inzet. Ze zijn mede-initiatiefnemer van de Zelfstandigenwet (samen met VVD, CDA en D66). Bronnen: SGP, OverheidZZP
Partij voor de Dieren (PvdD) De PvdD noemt zzp’ers niet expliciet in het huidige programma, maar pleitte eerder voor publieke voorzieningen voor AOV en pensioen, en voor experimenten met een basisinkomen. Bronnen: ZiPconomy, Accountancy Vanmorgen
DENK Het programma van DENK bevat vooralsnog geen concrete zzp-voorstellen. De partij richt zich vooral op inclusie en gelijke rechten. Bronnen: bewegingdenk.nl, ZZP Servicedesk
Volt Volt heeft geen aparte zzp-paragraaf. De focus ligt op Europese samenwerking, ethische AI en duurzaamheid. Bronnen: ZiPconomy, Wikipedia
Actuele ontwikkelingen & turbulentie in het zzp-debat Het politieke landschap verschuift snel: het kabinet heeft een nieuw wetsvoorstel ingediend om te verduidelijken wanneer iemand werknemer is (VBAR), terwijl duizenden zzp-ers klachten melden over de handhaving van de Wet DBA. Veel zelfstandigen geven aan dat opdrachtgevers opdrachtnemers terugtrekken uit angst voor naheffingen. Tegelijkertijd maken zzp’ers in toenemende mate de overstap naar loondienst — uit noodzaak door de onrust in de flexmarkt. De onzekerheid die dat met zich meebrengt, maakt de politieke keus op 29 oktober relevanter dan ooit.
Laatste ontwikkelingen vlak vóór de verkiezingen (22 oktober 2025)
In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen is er de afgelopen weken opnieuw beweging gekomen in het zzp-dossier. Een paar opvallende punten:
Wetsvoorstel VBAR – Op 7 juli 2025 heeft het kabinet het wetsvoorstel Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) ingediend. Daarin staat onder meer dat zelfstandig werkenden met een tarief onder circa € 36 per uur eenvoudiger als werknemer kunnen worden gekwalificeerd. De bewijslast komt dan bij de opdrachtgever te liggen om aan te tonen dat er geen dienstverband is. (Bron: rijksoverheid.nl)
VVD en initiatiefwet zelfstandigen – De VVD heeft op 10 oktober 2025 haar standpunten over zelfstandigen aangescherpt. De partij benadrukt opnieuw ondernemersvrijheid, minder regels, maar ook meer duidelijkheid via de initiatiefwet voor zelfstandigen, die samen met D66, CDA en SGP wordt voorbereid. (Bron: overheidzzp.nl)
Minimumtarief in opmars – Het bedrag van € 36 per uur duikt steeds vaker op als richtlijn voor het onderscheid tussen echte zelfstandigheid en werknemerschap. Verschillende partijen en arbeidsmarktexperts gebruiken dit als referentie bij discussies over schijnzelfstandigheid. (Bron: zipconomy.nl)
BBB scherpt koers aan – De BoerBurgerBeweging herhaalt in haar programma De BBB Levert (augustus 2025) expliciet dat er geen nieuwe zzp-wet moet komen. In plaats daarvan pleit de partij voor een VAR-light-model, sectorale afspraken en minder complexiteit in handhaving. (Bron: zipconomy.nl)
Onzekerheid blijft groot – In diverse opinieartikelen wordt gewezen op aanhoudende onzekerheid bij zelfstandigen over hun status, tarief en contractvorm. Hoewel er veel beleidsinitiatieven op tafel liggen, blijft het gevoel bestaan dat duidelijkheid pas na de verkiezingen echt zal komen. (Bron: zipconomy.nl)
Wat betekent dit voor jou als zzp’er? Of je nu kiest voor maximale vrijheid of juist meer zekerheid zoekt — deze recente ontwikkelingen maken het nóg belangrijker om te weten wat partijen van plan zijn. De uitkomst van de verkiezingen op 29 oktober 2025 bepaalt direct hoe jouw ondernemerschap, tarief en positie op de arbeidsmarkt de komende jaren worden beïnvloed.
De positie van zelfstandig professionals komt steeds meer onder druk te staan. Uit signalen blijkt dat stress, onrust en financiële onzekerheid bij veel zzp’ers toenemen. Ondanks een blijvende vraag naar expertise en flexibiliteit, ervaren zelfstandigen juist meer barrières bij het verkrijgen van opdrachten.
Onduidelijkheid in wetgeving en beleid
De aanhoudende discussie over de zzp-wetgeving zorgt voor grote onrust. Hoewel het handhavingsmoratorium is opgeheven, blijft er veel onduidelijkheid bestaan. Het politieke klimaat – met een gevallen kabinet – draagt verder bij aan die onzekerheid. Veel opdrachtgevers kiezen uit voorzichtigheid voor het niet inhuren van zelfstandigen, ook al is er juridisch vaak ruimte. Dat leidt tot verlies van opdrachten en uitsluiting bij aanbestedingen.
Framing en negatieve beeldvorming
Naast juridische onduidelijkheid speelt ook de maatschappelijke beeldvorming een rol. Veel zzp’ers voelen zich onterecht neergezet als profiteurs of schijnzelfstandigen, terwijl hun drijfveren juist liggen in autonomie, vakmanschap en ondernemerschap. Die framing heeft een directe impact op motivatie en werkplezier.
Financiële druk groeit
Voor zelfstandigen in sectoren met kleine marges kan een terugval in opdrachten direct ingrijpende gevolgen hebben. Tariefdruk en financiële onzekerheid versterken de zorgen. Voor velen betekent dit dat zekerheid fragiel blijft, zelfs bij een sterke arbeidsmarkt.
Onderzoek naar mentale belasting
Om deze stille crisis in kaart te brengen, zijn FinanceFactor en ZiPconomy een enquête gestart. Deze richt zich op stress, motivatie, toekomstvertrouwen en de vraag of zelfstandigen hun ondernemerschap heroverwegen. De resultaten moeten meer inzicht bieden in de mentale belasting bij zzp’ers en beleidsmakers en opdrachtgevers bewuster maken van de impact.
Wat staat er op het spel?
ZZP’ers vormen een cruciale schakel in de Nederlandse economie. Hun inzetbaarheid is belangrijk voor innovatie en flexibiliteit in tal van sectoren. Structurele uitval door stress en onzekerheid raakt dus niet alleen de zelfstandigen zelf, maar ook bedrijven en de bredere arbeidsmarkt.
Ook al zet de overheid nadrukkelijker in op handhaving van schijnzelfstandigheid, blijft de rol van zelfstandige professionals cruciaal voor bedrijven. Volgens recente signalen blijft hun inzet onmisbaar in veel sectoren, vooral bij acute tekorten en flexibiliteitsbehoefte.
Handhaving roept vragen op
Met het vervallen van het handhavingsmoratorium en de hernieuwde toepassing van de Wet DBA (en VBAR), neemt de druk op opdrachtgevers toe om duidelijk onderscheid te maken tussen echte zzp’ers en werknemers. De criteria daarin zijn nog steeds vaag voor velen, wat leidt tot onzekerheid bij het vormgeven van werkrelaties.
Sectorale verschillen zichtbaar
In branches zoals de ICT lijkt de verandering voorlopig beperkt effect te hebben. ICT’ers constateren dat veel zzp’ers nog “veilig” opereren, zolang ze korte, duidelijk omschreven opdrachten uitvoeren bij meerdere opdrachtgevers. Maar in bouw en zorg groeit de terughoudendheid: zelfstandigen worden soms geweerd en klussen met vaste krachten ingevuld.
Zorgsector – noodzaak troef bij ziekte en tekorten
In de zorg laat de krapte structureel zien hoe essentieel zzp’ers zijn voor het opvangen van ziekte-uitval, nacht- en weekenddiensten of tijdelijke personeelstekorten. Instellingen geven aan dat stoppen met deze flexibele inzet risico’s geeft op onderbreking van de zorgverlening.
Straf vermijden, maar naheffing blijft kans
Hoewel de Belastingdienst in 2025 nog geen boetes lijkt te gaan uitdelen voor schijnzelfstandigheid, blijft de dreiging van naheffingen reëel. Bedrijven die constructies niet tijdig aanpassen, riskeren alsnog onverwachte financiële claims.
Vervolgkeuzes: detachering of loondienst
Als reactie op de verhoogde risico’s zoeken werkgevers alternatieven. Detacheringsbureaus bieden een uitwijkoptie: de zzp’er staat dan officieel in loondienst, terwijl flexibiliteit behouden blijft. Maar dit vereist wel dat de arbeidsvorm correct wordt ingericht volgens wet- en regelgeving rondom uitzenden en detacheren.
Aanbevelingen voor werkgevers (en opdrachtgevers)
Analyseer je bestaande zzp-relaties: maak een inventarisatie van de aard van opdrachten, de duur en de mate van zelfstandigheid — sowieso vóór 2026, wanneer strengere handhaving van kracht wordt.
Werk met heldere afspraken en projectmatige contracten: korte opdrachten met duidelijke deliverables helpen om onderscheid te maken tussen zelfstandige en werknemer
Kijk naar alternatieven wanneer nodig: bij langdurige inzet kan detachering of een (flexibele) loondienstconstructie een juridisch veilige optie zijn
Blijf alert op sectorale dynamiek: In zorg blijft flexibiliteit essentieel, in ICT is er meer ruimte voor zzp, maar beide vereisen wel rechtszekerheid en transparantie.
Samenvattende blik
Werkgevers hebben zzp’ers nog altijd hard nodig, vooral in sectoren met krapte zoals zorg en flexibiliteitsgevoeligheid. Hoewel de Belastingdienst de handhaving aanscherpt, liggen er kansen voor wie nu al proactief overgaat op heldere afspraken, modelcontracten en zelfs detachering. Goed afstemmen, documenteren en anticiperen blijven cruciaal in de komende jaren van overgang naar duidelijker wetgeving.
Het aantal zzp’ers dat terugkeert naar loondienst is in 2025 sterk toegenomen. In het tweede kwartaal maakten maar liefst 54.000 zelfstandigen de overstap, bijna een verdubbeling ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Begin dit jaar lag het aantal zelfs op 68.000 overstappers. Daarmee is de beweging richting vaste contracten duidelijk zichtbaar. Bron: Flexmarkt
Handhaving schijnzelfstandigheid maakt verschil
De strengere handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst blijkt een belangrijke drijfveer. Sinds 2025 grijpen toezichthouders sneller in bij constructies die lijken op verkapt dienstverband. Voor zowel zelfstandigen als opdrachtgevers betekent dit grotere risico’s – en dus vaker de keuze voor een arbeidsovereenkomst. Bron: Personeelsnet
Hoogopgeleide zzp’ers voelen de druk
Vooral hoogopgeleide zelfstandigen krijgen te maken met minder opdrachten. In de eerste helft van 2025 kromp de vraag met gemiddeld –18%, en in mei en juni zelfs met –15% en –21%. Sectoren zoals financiële dienstverlening, transport en productie laten de grootste dalingen zien. Dat maakt loondienst voor velen een aantrekkelijker alternatief.
Detachering wint terrein, maar beperkt
Detachering lijkt een tussenoplossing, maar ook daar is de markt krimpend. Werkgevers kiezen steeds vaker voor directe contracten in plaats van flexibele inhuur. Dit zet de zelfstandige nog verder onder druk.
Overheid zelf grootste inhuurder
Opmerkelijk: terwijl regels als de Wet DBA en de Roemernorm zelfstandigen moeten beperken, blijft de overheid zelf fors extern inhuren. Dit leidt tot discussie over de geloofwaardigheid van strengere handhaving, zeker met het oog op januari 2026, wanneer boetes mogelijk worden ingevoerd.
De zzp’er blijft populair
Ondanks de groeiende terugkeer naar loondienst kiest de meerderheid van de zelfstandigen nog steeds bewust voor ondernemerschap. Vrijheid, flexibiliteit en autonomie blijven doorslaggevende factoren. Toch is de trend duidelijk: de speelruimte voor zzp’ers staat onder druk door handhaving en economische ontwikkelingen.
Conclusie: Het ondernemerslandschap verandert snel. Waar zzp’ers jarenlang als motor van flexibiliteit werden gezien, groeit nu de groep die kiest voor de zekerheid van loondienst. De komende jaren zal blijken of deze trend structureel wordt, of slechts een tijdelijke reactie op strengere regels.
Steeds minder zelfstandigen werken in de zorg en kinderopvang. Strengere regels tegen schijnzelfstandigheid leiden tot een duidelijke afname, terwijl andere sectoren juist meer zzp’ers aantrekken.
Het aantal zzp’ers in de zorg daalt flink, vooral in de thuiszorg en kinderopvang. Sinds de overheid de controles op schijnzelfstandigheid heeft aangescherpt, stappen veel zelfstandigen uit deze sectoren of kiezen ze voor loondienst.
Volgens recente KvK-cijfers is het aantal zzp’ers in de thuiszorg sinds 2022 met ongeveer 12% afgenomen, en in de kinderopvang ligt de daling rond 10%. Brancheverenigingen waarschuwen dat dit kan leiden tot tekorten in cruciale sectoren.
“Voor zzp’ers in de zorg wordt het steeds lastiger om zelfstandig te blijven werken. Strengere regels en toezicht dwingen veel mensen tot keuzes die ze liever niet maken,” zegt een woordvoerder van een brancheorganisatie.
Trendgrafiek – zzp’ers in thuiszorg en kinderopvang (indicatief)
Jaar
Thuiszorg
Kinderopvang
2022
55.000
45.000
2023
51.000
42.000
2024
48.000
40.500
Tabel toont de dalende trend sinds strengere regels tegen schijnzelfstandigheid werden ingevoerd.
Tegelijkertijd groeit het aantal zelfstandigen in andere sectoren:
Logistiek en koeriersdiensten – snelgroeiend door online bestellingen
Psychologie en tandheelkunde – meer specialisten kiezen voor zelfstandig werk
Maaltijdbezorging en ondersteunende diensten – aantrekkelijke flexibele verdiensten
Deze verschuiving laat zien dat de zzp-markt niet krimpt, maar zich verplaatst naar branches waar zelfstandigheid makkelijker te combineren is met regelgeving.
Voor zzp’ers betekent dit dat de keuze voor een sector steeds meer wordt beïnvloed door wet- en regelgeving, niet alleen door persoonlijke voorkeur of marktkansen. Wie overweegt in de zorg te werken, doet er verstandig aan de regels rond schijnzelfstandigheid goed te controleren en contracten juridisch te laten toetsen.
Den Haag – CDA-Kamerlid Inge van Dijk pleit voor de door haar partij gesteunde Zelfstandigenwet als een beter alternatief voor de Wet VBAR (Wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden). Van Dijk mist in het voorstel van demissionair minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken de duidelijke zekerheid die zij voor zzp’ers essentieel vindt.
Duidelijkheid aan de voorkant
Volgens Van Dijk is het cruciaal dat zzp’ers en opdrachtgevers vóóruit, bij het aangaan van een opdrachtenrelatie, weten waar ze aan toe zijn. Daarom bevat de Zelfstandigenwet een onafhankelijke commissie – de Commissie Beoordeling Toetsingskader Zelfstandigenwet – die bindende uitspraken doet over de status van de werkrelatie. Zo voorkom je dat iemand jaar later alsnog als schijnzelfstandige wordt bestempeld.
Twijfels over aanpak minister Van Hijum
Van Dijk uitte haar verbazing dat Van Hijum vasthoudt aan de VBAR, ondanks de kritiek erop vanuit de coalitiepartners achter de Zelfstandigenwet (CDA, VVD, D66 en SGP). Zij vraagt zich openlijk af: “Waarom de VBAR met stoom en kokend water naar de Kamer sturen? Kunnen we niet beter samen tot een stevigere aanpak komen?”
Zelfstandigenwet: veiligheid én verantwoordelijkheid
De initiatiefwet kent drie kerncomponenten:
Zelfstandigentoets: kijkt naar onder meer meerdere opdrachtgevers, investeringen in eigen bedrijf, en professioneel gedrag naar buiten toe.
Werkrelatietoets: gaat over de mate van vrijheid, hiërarchische controle, en vrijwilligheid van de zzp’er.
Sectoraal rechtsvermoeden: bepaalde sectoren met verhoogd risico op schijnzelfstandigheid kunnen extra regels krijgen.
Daarnaast legt het voorstel sociale zekerheid onder de loep: zelfstandigen worden verplicht zelf voorzieningen te treffen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen, maar behouden de vrijheid om dit naar eigen inzicht te regelen.
Wetsvoorstel VBAR in ontwikkeling
De Wet VBAR is op 7 juli 2025 ingediend bij de Tweede Kamer. Deze wet beoogt criteria zoals sturing in het werk en ondernemersrisico wettelijk vast te leggen, onder meer aansluitend op recente arresten van de Hoge Raad (zoals Uber/FNV). Wanneer iemand minder verdient dan een vastgesteld uurtarief (bijvoorbeeld onder €36), geldt een rechtsvermoeden van werknemerschap — en rust de bewijslast op de opdrachtgever.
Politieke betrokkenheid vanaf het begin
In tegenstelling tot wat eerder werd gesuggereerd, is het CDA niet pas recentelijk aangesloten bij het debat over de Zelfstandigenwet. De partij is sinds 3 april 2025 actief betrokken als een van de vier mede‑initiatiefnemers, samen met VVD, D66 en SGP. Ook tijdens de start van de internetconsultatie op 26 mei 2025 trad het CDA als volwaardig partner naar buiten met een gedeeld wetsvoorstel.
Hoewel de aandacht voor het wetsvoorstel nu logischerwijs toeneemt richting de verkiezingen van 29 oktober 2025, is er geen sprake van een plotselinge koerswijziging of strategisch laat aangehaakt standpunt. De betrokkenheid van het CDA blijkt inhoudelijk onderbouwd en consistent.
Oproep aan politiek: liever samenwerken dan tegen elkaar
Inge van Dijk geeft aan dat de Zelfstandigenwet niet zomaar een bijzaak is, maar een stevig initiatiefwet met consultaties en toetsing door UWV en Belastingdienst. Ze verwacht niet dat het dossier vóór 29 oktober wordt afgerond, maar hoopt dat het na het zomerreces weer op tafel komt — mogelijk zelfs als onderdeel van de kabinetsformatie.
Tevens signaleert het CDA ruimte om te investeren in grondige discussie en samenwerking, in plaats van politieke polarisatie. Volgens Van Dijk moet de Zelfstandigenwet houvast voor nú én later bieden.
Zelfstandige professionals in Nederland komen steeds vaker in de knel nu politieke besluiteloosheid en onduidelijke regelgeving hun ondernemerschap onder druk zetten. In een scherp opiniestuk voor ZiPconomy waarschuwt Mario Voorbij, medeoprichter van de nieuwe rechts-progressieve partij Vrij Verbond, dat de vrijheid van zzp’ers steeds meer onder druk komt te staan.
Voorbij schrijft dat de publieke perceptie rond zzp’ers in toenemende mate is verteerd door polarisatie en desinformatie. Deze beeldvorming reduceert zelfstandigen tot ‘graaiers’ of ‘ondermijnaars’ van het collectieve systeem, terwijl veel van de circa 1,6 miljoen Nederlandse zzp’ers bewust kiezen voor hun ondernemerschap. Toch leidt de onduidelijkheid rond beleid tot toenemende economische druk.
Volgens Voorbij zijn er meerdere oorzaken zichtbaar: onzekerheid rondom de opvolging van de Wet DBA, strengere schijnzelfstandigheidscriteria, het afschaffen van de zelfstandigenaftrek en de dreiging van verplichte minimumtarieven. Projecten worden steeds vaker gecanceld of alleen nog in loondienstvorm aangeboden – uit angst voor naheffingen en controles – en dat haalt keuzevrijheid en stabiliteit onder zelfstandigen weg.
Daarnaast waarschuwt Voorbij voor scheve beeldvorming in het publieke debat. Hij noemt uitspraken van hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp, die stelt dat zzp’ers aanzienlijk minder belasting betalen en geen pensioenpremie afdragen – terwijl zij wél AOW via inkomstenbelasting betalen en vaak zelf voorzien in pensioen via lijfrente, en soms zelfs méér belasting afdragen in andere vormen zoals btw en vennootschapsbelasting. Ook de bewering van senator Martin van Rooijen dat zzp’ers geen AOW-premie betalen, noemt Voorbij ‘ongefundeerd’ en potentieel schadelijk in publieke opinievorming.
Voorbij benadrukt dat zzp’ers, in tegenstelling tot werknemers die worden vertegenwoordigd door vakbonden of sociale partners, in veel gevallen niet zijn aangesloten bij georganiseerde belangenbehartigers. Daardoor ontbreekt vaak de mogelijkheid om misverstanden en beleidsmist efficiënt te corrigeren.
Met zijn politieke partij Vrij Verbond – die “partij kiest voor de zelfstandige ondernemer” – pleit hij voor heldere regelgeving, minder overheidsbemoeienis en vertrouwen in volwassen afspraken tussen opdrachtgevers en zelfstandigen: “Vrijheid van contract en ondernemerschap is voor ons een kernwaarde”.
Het signaal van Voorbij is urgent: zonder gezamenlijke inzet en een eerlijker maatschappelijk en politiek discours dreigt de zelfstandige economie – die flexibiliteit, innovatiekracht en keuzevrijheid biedt – structureel te worden uitgehold.
Achtergrond auteur & bron
Mario Voorbij, medeoprichter van de rechts‑progressieve partij Vrij Verbond en regelmatig columnist op ZiPconomy.
Bron: opinieartikel verschenen op 7 augustus 2025 op ZiPconomy.
De onrust onder zelfstandig ondernemers neemt toe. Honderden zzp’ers hebben zich sinds mei gemeld bij belangenorganisaties zoals Comité ZZP met klachten over het optreden van de Belastingdienst. De zorgen richten zich op de steeds strengere beoordeling van arbeidsrelaties, waarbij zelfstandigen volgens hen onterecht als werknemer worden bestempeld. De verwachting is dat de situatie in 2026 escaleert, wanneer de fiscus daadwerkelijk boetes gaat opleggen bij schijnzelfstandigheid.
Angst onder opdrachtgevers remt opdrachten af
Opdrachtgevers trekken zich massaal terug uit de zzp-markt uit angst voor sancties. Volgens Peer Goudsmit, medeoprichter van Comité ZZP, leidt dat tot schrijnende situaties: “Veel ervaren zelfstandigen zitten al maanden zonder werk. Niet omdat ze hun werk niet goed doen, maar omdat bedrijven geen risico durven nemen.”
Het comité heeft inmiddels contact met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en bereidt een formele klacht voor. Ook zal in september een dossier met praktijkvoorbeelden worden aangeboden aan de Nationale Ombudsman.
Zzp’ers de loondienst in geduwd
Volgens betrokken organisaties worden zzp’ers onder druk gezet om als werknemer of gedetacheerde aan de slag te gaan. “De overheid creëert een klimaat van angst,” stelt Goudsmit. “Opdrachtgevers durven geen zelfstandigen meer in te huren, ook al is dat juridisch niet altijd terecht.”
Gezondheidszorg zwaar getroffen
De grootste onrust speelt zich af in de zorg. Brancheorganisatie SoloPartners waarschuwt voor ernstige gevolgen voor patiënten. Directeur Loe van Erp stelt dat de overheid onrealistische standaarden hanteert: “Zelfs zorgprofessionals met BIG-registratie worden niet als ondernemer erkend. Terwijl ze juridisch wél zelf aansprakelijk zijn voor hun werk.”
Volgens SoloPartners redeneert de Belastingdienst te eenzijdig. “Omdat er in de zorg met protocollen wordt gewerkt, gaat men ervan uit dat iemand geen zelfstandige kan zijn. Maar in sectoren als de advocatuur en accountancy gelden óók strikte werkwijzen. Daar is het geen probleem.”
Belastingdienst blijft bij haar lijn
De Belastingdienst, samen met de ministeries van Sociale Zaken en Volksgezondheid, stelt dat er zorgvuldig wordt gekeken naar praktijkvoorbeelden. De conclusie in veel gevallen: de arbeidsrelatie voldoet niet aan zelfstandig ondernemerschap en valt onder de regels van loondienst.
In 2025 geldt nog een overgangsjaar, maar vanaf 2026 wordt er gehandhaafd én beboet. Tot die tijd richt de Inspectie zich vooral op opdrachtgevers die volgens de wet eigenlijk arbeidscontracten hadden moeten aanbieden.
Marktdaling al voelbaar
Uit recent onderzoek van Intelligence Group blijkt dat het aantal opdrachten voor zzp’ers in de eerste helft van 2025 met 18% is gedaald. Directeur Geert Jan Waasdorp voorziet grotere problemen in de toekomst. “Als zelfstandigen zich massaal terugtrekken of werk wordt geweigerd, kunnen zorgteams, onderwijsinstellingen en zelfs bedrijven hun werk niet voortzetten.”
Politieke verdeeldheid
Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp vindt het verzet van zzp-organisaties begrijpelijk, maar noemt het ook een “achterhoedegevecht”. Volgens hem probeert de overheid het belasting- en sociale zekerheidsstelsel te beschermen. “Wie structureel in opdracht van één partij werkt, is juridisch gezien gewoon werknemer.”
Conclusie: 2026 cruciaal jaar voor zzp’ers
De komende anderhalf jaar wordt cruciaal voor de positie van zelfstandig ondernemers in Nederland. Belangenorganisaties blijven actievoeren, terwijl de overheid vasthoudt aan strengere regelgeving. Het risico op boetes én de dalende vraag naar zzp’ers maken de toekomst onzeker – vooral in sectoren waar flexibiliteit essentieel is.
Nu het zomerreces is ingegaan, schuift Den Haag verdere besluitvorming over zzp-wetgeving voor zich uit – op z’n vroegst tot na de verkiezingen eind oktober, zo meldt ZiPconomy in de laatste aflevering van ZiPtalk.
Politieke stagnatie tijdens zomerreces
Er wordt niet meer vergaderd over zzp-gerelateerde onderwerpen, zoals de Wet VBAR en de Zelfstandigenwet, tijdens deze zomerse politieke pauze.
De strategische keuzes worden doorgeschoven naar de coalitieonderhandelingen na de verkiezingen, wat de besluitvorming vertraagt.
Nieuwe Wet VBAR: vereenvoudigd maar weinig vernieuwend
De derde versie van de Wet VBAR is aangenomen door de ministerraad. Deze bevat vijf criteria voor werknemerschap en vijf voor zelfstandigheid.
Critici vinden de wet te weinig vernieuwend: het is vooral een codering van bestaande jurisprudentie zonder extra duidelijkheid, bijvoorbeeld rond het begrip ‘korte duur’ .
Zelfstandigenwet op de achtergrond
Het alternatief, de Zelfstandigenwet van VVD, D66, CDA en SGP, richt zich meer op erkenning van ondernemerskeuze. Die wet verplicht onder andere een AOV en pensioenvorming.
Hoewel niet geïntegreerd in de VBAR, blijft het een belangrijk onderdeel van toekomstige coalitiegesprekken.
Praktische impact voor zzp’ers en opdrachtgevers
In sectoren zoals zorg, onderwijs en techniek is er onzekerheid door strengere handhaving en onduidelijke regelgeving.
ZZP’ers worden geadviseerd om duidelijke opdracht omschrijvingen en ondernemersproposities op te stellen.
HR-professionals kunnen een belangrijke rol spelen in heldere communicatie over tijdelijk werk versus langdurige inzet.
Toekomstige wetswijzigingen
De Wet TTA (toelatingsstelsel voor uitzendbureaus en detacheerders) wordt waarschijnlijk vlak voor de verkiezingen door de Eerste Kamer behandeld. Inwerkingtreding: 1 januari 2027.
De Wet Meer Zekerheid Flexwerkers (o.a. beperking nulurencontracten, inkorting uitzendduur naar 52 weken) staat ook nog ter behandeling en zal pas na de verkiezingen verder gaan.
Belangrijk voor jou als zzp’er
Besluiten rond zzp-beleid liggen stil tot na oktober 2025.
De huidige VBAR-versie biedt geen echte vernieuwing en laat vragen onduidelijk.
De onafhankelijke Zelfstandigenwet blijft voorlopig buitenspel, maar heeft politieke potentie.
Nu al: scherp je ondernemerschap aan via duidelijke planning, omschrijvingen en onderscheid van opdrachtgevers.
Houd toekomstige wetswijzigingen (TTA, flexwerkwetgeving) in de gaten vanaf begin 2027.
Amsterdam, 22 juli 2025 – De werkdruk op vaste medewerkers neemt deze zomer flink toe doordat opdrachtgevers massaal minder zzp’ers inzetten. Sinds begin 2025 controleert de Belastingdienst strenger op schijnzelfstandigheid, waardoor organisaties minder zzp’ers durven in te huren.
Resultaten uit AWVN-onderzoek
Uit onderzoek onder 242 werkgevers blijkt:
45% ervaart een hogere werkdruk door teruglopende inzet van zelfstandigen.
Meer dan een derde ziet zelfs een daling van de werkkwaliteit.
Bij 20% leiden de regels tot het niet kunnen leveren van diensten of producten.
Deze verscherpte controles hebben ertoe geleid dat 42% van de bedrijven minder zzp’ers inzet en ruim een derde helemaal stopt met inhuren.
Sectoren in de knel
Met name de zorg ondervindt directe gevolgen. Terwijl vaste werknemers met vakantie zijn, is de flexibiliteit van zzp’ers hard nodig. Maar met zzp’ers die afhaken en vaste krachten die de werkdruk voelen oplopen, staan zorgorganisaties onder druk.
Relatie met Wet DBA
Deze dynamiek hangt samen met de herstart van handhaving van de Wet DBA per 1 januari 2025. Boetes volgen vanaf 2026, maar opdrachtgevers voelen de onzekerheid nu al. Steeds meer zzp’ers stappen over naar loondienst; in Q1 2025 verdwenen zo’n 68.000 zelfstandigen uit de markt.
Relevantie voor zzp’ers: signalen vanuit FNV-onderzoek
Eerder deze maand waarschuwde FNV dat ook zorgpersoneel in loondienst lijdt onder de strikte toepassing van de Wet DBA. Vaste medewerkers ervaren onderbezetting, hogere werkdruk en onveilige werkomstandigheden. FNV dringt daarom aan op meer ruimte voor samenwerking tussen vaste krachten en zelfstandigen om de zorgcapaciteit op peil te houden.
De combinatie van strengere regelgeving en zomerse personeelstekorten leidt tot ongekende druk op organisaties. Voor zzp’ers betekent dit:
Groeikansen: opdrachtgevers blijven soms bewust afhankelijk van zzp’ers voor flexibiliteit.
Risico’s: strengere wetgeving en onzekerheid rond arbeidsrelaties zetten sectoren als de zorg onder druk.
Belang van dialoog: brancheorganisaties en vakbonden roepen op tot samenwerking en flexibele inzet, binnen een helder wettelijk kader.
Tips voor zzp’ers
Tip
Uitleg
Modelovereenkomsten
Gebruik goedgekeurde DBA-contracten om onduidelijkheid te voorkomen.
Flexibele inzetbaarheid
Speel in op de piekperiodes, zoals zomervakantie van vaste krachten.
Sectordialoog
Zoek samenwerking met werkgevers en vakbonden om draagvlak te versterken.
Samengevat: de combinatie van gezicht-naar-gezicht-regels en zomerse piekdrukte zorgt voor stress bij werkgevers én werknemers. Zzp’ers blijven cruciaal voor flexibiliteit, mits de inzet binnen heldere, juridische kaders valt.
Bronnen: AWVN/CBS-enquête, AD/Gelderlander/ED, en recent FNV-onderzoek over de uitwerking van de Wet DBA
![APB dag 1: geen woord over zzp — migratie en defensie domineren [dag 2 update]](https://www.zzpnieuws.nl/wp-content/uploads/2025/09/APB-dag-1-geen-woord-over-zzp-768x512.png "APB dag 1: geen woord over zzp — migratie en defensie domineren [dag 2 update]")
